Medycyna regeneracyjna
Medycyna regeneracyjna – co dziś o niej wiemy?
lek. wet. Piotr Kowalczyk
dr n. wet. Beata Degórska
prof. dr hab. Marek Galanty
Początku medycyny regeneracyjnej należy doszukiwać się już w drugiej połowie XX wieku, gdy po raz pierwszy dokonano przeszczepu szpiku kostnego pacjentowi cierpiącemu na białaczkę (1956 r.) (1). Wraz z rozwojem inżynierii tkankowej w latach 90. dziedzina ta zaczęła się dynamicznie rozwijać.
Summary
Regenerative medicine – what do we know about it today?
Regenerative medicine is generally based on cell therapy – tissue engineering and biomedical engineering. Some scientists also include in this category gene therapy, aiming to restore the function of mutation-damaged cells. The aim of this modern area of science is to develop strategies that can support natural regeneration of tissues and organs by promoting artificial proliferation and differentiation of stem cells. In the current era of rapid progress of science and technology, more and more emphasis is being placed on minimally invasive solutions in medicine. This is also the direction of contemporary veterinary medicine. The following article reviews the state of knowledge on this subject in the world.
Key words: regenerative medicine, therapy, state of knowledge
W 2006 r. Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia zdefiniował medycynę regeneracyjną jako „proces tworzenia żywych, funkcjonalnych tkanek mających na celu naprawę i(lub) wymianę tkanek, narządów utraconych z wiekiem, podczas choroby czy w wyniku wad wrodzonych”. W głównej mierze założenia te opierają się na zastosowaniu komórek macierzystych (2). Do medycyny regeneracyjnej można zaliczyć również zastosowanie kwasu hialuronowego oraz czynników uzyskiwanych z krwi.
Komórki macierzyste
Tkanki można podzielić pod względem ich zdolności do regeneracji. Rozróżnia się tkanki dzielące się, uśpione i niedzielące. Tkanka nabłonkowa (skóra, kosmki jelitowe) oraz elementy morfotyczne krwi i chłonki należą do pierwszej grupy. Zawierają wiele komórek macierzystych, czyli takich, które mają szeroki potencjał różnicowania się w inne rodzaje tkanek. Do drugiej grupy zaliczamy komórki, które dzielą się jedynie pod wpływem czynnika stymulującego, np. urazu, co prowadzi do rozpoczęcia cyklu komórkowego i zapoczątkowuje podziały. Zaliczają się do niej komórki wątroby, nerki, trzustki, fibroblasty, włókna mięśniówki gładkiej oraz limfocyty. Ostatnia grupa obejmuje tkanki niedzielące się, czyli takie, które zakończyły cykl komórkowy i nie potrafią do niego powrócić. Należą do niej komórki mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych oraz mięśnia sercowego (1).