Początku medycyny regeneracyjnej należy doszukiwać się już w drugiej połowie XX wieku, gdy po raz pierwszy dokonano przeszczepu szpiku kostnego pacjentowi cierpiącemu na białaczkę (1956 r.) (1). Wraz z rozwojem inżynierii tkankowej w latach 90. dziedzina ta zaczęła się dynamicznie rozwijać.

W 2006 r. Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia zdefiniował medycynę regeneracyjną jako „proces tworzenia żywych, funkcjonalnych tkanek mających na celu naprawę i(lub) wymianę tkanek, narządów utraconych z wiekiem, podczas choroby czy w wyniku wad wrodzonych”. W głównej mierze założenia te opierają się na zastosowaniu komórek macierzystych (2). Do medycyny regeneracyjnej można zaliczyć również zastosowanie kwasu hialuronowego oraz czynników uzyskiwanych z krwi.

Komórki macierzyste

Tkanki można podzielić pod względem ich zdolności do regeneracji. Rozróżnia się tkanki dzielące się, uśpione i niedzielące. Tkanka nabłonkowa (skóra, kosmki jelitowe) oraz elementy morfotyczne krwi i chłonki należą do pierwszej grupy. Zawierają wiele komórek macierzystych, czyli takich, które mają szeroki potencjał różnicowania się w inne rodzaje tkanek. Do drugiej grupy zaliczamy komórki, które dzielą się jedynie pod wpływem czynnika stymulującego, np. urazu, co prowadzi do rozpoczęcia cyklu komórkowego i zapoczątkowuje podziały. Zaliczają się do niej komórki wątroby, nerki, trzustki, fibroblasty, włókna mięśniówki gładkiej oraz limfocyty. Ostatnia grupa obejmuje tkanki niedzielące się, czyli takie, które zakończyły cykl komórkowy i nie potrafią do niego powrócić. Należą do niej komórki mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych oraz mięśnia sercowego (1).