Hasło „komórki macierzyste w weterynarii” rozprzestrzenia się w Polsce w ciągu ostatniego roku jak hodowla na szalce Petriego. Jeszcze niedawno przeszczepienie komórek macierzystych było u nas postrzegane jako egzotyczna, elitarna metoda postępowania. Dziś przeglądarki internetowe sugerują, że to popularna, sprawdzona i skuteczna metoda leczenia wielu stanów chorobowych u pacjentów weterynaryjnych.

Informacje dotyczące podawania komórek macierzystych, płynące ze środków masowego przekazu, są zdominowane przez firmy zarabiające na tej procedurze. Nic więc dziwnego, że są entuzjastyczne, bezkrytyczne i przypominają reklamę proszku do prania. Jaki jest jednak faktyczny stan wiedzy? Jakie są udokumentowane wyniki przeszczepiania komórek u pacjentów weterynaryjnych?

Efektem przeszukania medycznej bazy danych „Pubmed” było znalezienie kilkunastu publikacji opisujących wyniki procedur przeszczepiania komórek u zwierząt towarzyszących (zestawienie najważniejszych informacji w tab. I). Uwzględniono dwa kryteria włączenia publikacji do zestawienia: 1) badanie wykonane na zwierzętach z naturalnie występującą chorobą, 2) badanie wykonane na co najmniej pięciu zwierzętach. Taki dobór kryteriów sprawił, że pominięto wyniki badań eksperymentalnych na zwierzęcych modelach chorób oraz opisy pojedynczych przypadków. Do zestawienia włączono artykuły przedstawiające wyniki wstrzyknięć komórek zrębowej frakcji naczyniowej izolowanej z tłuszczu, która zawiera 1-2% komórek macierzystych.

Opublikowane dane dotyczą siedmiu jednostek chorobowych: zapalenia kości i stawów (OA) u psów (trzy publikacje, łącznie 48 psów), uszkodzeń ścięgien u koni (trzy publikacje, łącznie 172 konie), przewlekłej choroby nerek u kotów (dwie publikacje, ł...