Małe zwierzęta
Nowe trendy w leczeniu zakażeń wywołanych przez superbakterie
prof. zw. dr hab. mgr Zdzisław Gliński
prof. zw. dr hab. Krzysztof Kostro
Postęp w naukach podstawowych i klinicznych odegrał przełomową rolę w wielu dziedzinach medycyny i weterynarii. Jednakże, chociaż zidentyfikowano bakterie oporne na dotychczas znane i powszechnie stosowane antybiotyki (superbakterie) i wyjaśniono przyczyny lekooporności, zakażenia wywołane przez nie stanowią coraz częściej zagrożenie dla życia człowieka i zwierząt. Superbakterii pochodzących od człowieka i zwierząt stale przybywa. Może to w bliskiej przyszłości stworzyć sytuację, że nie będzie możliwe wykonanie żadnego zabiegu chirurgicznego, w tym transplantacji, ponieważ nie będzie efektywnej osłony antybiotykowej. Także „pospolite infekcje”, leczone dotychczas z łatwością, mogą okazać się śmiertelne przy braku skutecznych antybiotyków. Coraz częstszy brak sukcesów dotyczy leczenia zakażeń spowodowanych przez superbakterie oporne na antybiotyki β-laktamowe (NDM-1 – New Dehli metallo-β-laktamaza-1), enterokoki oporne na wankomycynę (VRE – Vancomycin Resistant Enterococcus) oraz oporne na metycylinę szczepy Staphylococcus aureus (MRSA – Methycillin Resistant Staphylococcus aureus) (7, 11).
SUMMARY
New trends in therapy of superbacterial infections
Antimicrobial resistance is an increasingly more serious threat to global public health. It is present in all parts of the world and new resistance mechanisms are emerging and spreading globally. A high percentage of infections are caused by highly multidrug-resistant bacteria, including NDM-1, methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) and vancomycin resistant Enterococcus (VRE). New antibiotics and antibacterials (phages, bacteriocins, polypeptides, probiotics and vaccines) are used to destroy superbacteria. Teixobactin, the first of a new class of antibiotics discovered by iChip technology, kills pathogens without detectable resistance.
Key words: superbacteria, teixobactin, synercid, linezolid, bacteriophages
Superbakterie oporne na antybiotyki β-laktamowe (NDM-1)
Za ekspresję oporności na antybiotyki β-laktamowe odpowiada gen blaNDM-1, należący do rodziny genów karbapenemowych (9, 20, 28). Gen oporności blaNDM-1 został zawleczony do Europy z bakteriami przez pacjentów poddanych operacjom plastycznym, transplantacjom i terapii nowotworowej w Indiach i Pakistanie. Ten gen jest przenoszony pomiędzy bakteriami chorobotwórczymi, a także pomiędzy bakteriami niechorobotwórczymi, np. między pałeczką okrężnicy bytującą w jelitach grubych i Gram-ujemnymi bakteriami chorobotwórczymi, co umożliwia szybkie pojawienie się chorobotwórczych superbakterii opornych na antybiotyki β-laktamowe. Przekazanie oporności ma charakter „poziomy”, ponieważ gen blaNDM-1 jest związany z plazmidami (4). Wydalane z kałem superbakterie NDM-1, zwłaszcza pałeczki jelitowe, zakażając zwierzęta lub ludzi, przekazują gen lekooporności na bakterie zasiedlające jelita z rodzaju Enterobacter, Klebsiella i Pseudomonas.
