Dermatologia
Atopia u koni – rozpoznawanie i leczenie
dr n. wet. Marcin Szczepanik
dr n. wet. Piotr Wilkołek
Atopia jest często występującą chorobą skóry. Definiuje się ją jako genetycznie uwarunkowaną predyspozycję do rozwoju IgE-zależnej alergii, w której przebiegu dochodzi do wytworzenia przeciwciał klasy IgE w stosunku do alergenów powszechnie występujących w środowisku, nieprowadzących w niskich stężeniach do rozwoju objawów chorobowych u zdrowych ludzi i zwierząt. W patogenezie choroby dyskutuje się również udział przeciwciał klasy IgG (19). Przeciwciała klasy IgE (i IgG) łączą się następnie z mastocytami obecnymi w skórze, co prowadzi do ich degranulacji i uwalniania mediatorów zapalenia, a w dalszej konsekwencji do rozwoju objawów klinicznych choroby. Dużą rolę w patogenezie choroby u koni odgrywają ponadto eozynofile, wytwarzające różne enzymy o właściwościach cytotoksycznych i prozapalnych. Komórki te są stwierdzane w dużych ilościach w bioptatach skóry pobranych od chorych koni (10, 19, 21).
Summary
Atopy in horses – diagnosis and therapy
Atopy is an inherited skin disease. In horses this disease manifests as a seasonal or non-seasonal pruritic skin disease. Several types of skin lesions are observed, including alopecia, excoriations, crusts, scales, erythema and urticaria. Diagnosis is made on the basis of history and clinical manifestations and the exclusion of other diseases with similar features. Skin tests and serologic allergy tests are used to determine allergens responsible for the hypersensitivity. Treatment of atopy includes hyposensitization, symptomatic therapy and topical therapy.
Key words: horses, atopy, skin tests, hyposensitization
Dziedziczenie choroby zostało udowodnione u ludzi i psów, istnieją też prace dokumentujące dziedziczne występowanie choroby w pewnych liniach genetycznych kotów. Również w przypadku koni, u których stwierdzono predylekcję rasową oraz występowanie choroby wśród osobników spokrewnionych, uważa się, że jest ona uwarunkowana genetycznie (19).
Atopowe zapalenie skóry jest zapalno-świądową, przewlekłą chorobą o nawrotowym charakterze, w której przebiegu dochodzi do typowych objawów klinicznych. Atopia i atopowe zapalenie skóry są obecnie opisywane u ludzi, psów, koni i kotów (chociaż w tym ostatnim przypadku patogeneza choroby jest nie w pełni wyjaśniona, używa się więc również określenia „alergiczne zapalenie skóry niewywołane alergią pokarmową i alergią na pchły”). Pomimo mniejszej liczby prac badawczych w porównaniu na przykład z wykonywanymi u psów, nie kwestionuje się występowania tej jednostki chorobowej u koni.