Choroby naczyń
Zmiany patologiczne w obrębie naczyń OUN i mózgowia w procesie starzenia się koni
prof. dr hab. Zenon Sołtysiak
dr n. wet. Michał Bednarski1
lek. wet. Magdalena Kantyka
Starzenie się człowieka i zwierząt nie jest chorobą, lecz końcowym etapem życia. Czas życia poszczególnych gatunków jest w dużym stopniu zdeterminowany działaniem określonych genów i jest wynikiem ewolucji.
Summary
Pathological changes in CNS vessels and brain in horses during the aging process
The aim of this paper is the study of two horses’ brains during the aging process. Brain hemispheres were cut into hemispheric slabs 4.0-4.8 mm thick. Tissue samples from the brains and hypophyses were fixed in 10% neutral formalin and embedded in paraffin by a routine procedure. Scraps of 4-7 µ size were stained with hematoxylin and eosin, Nissl, and monoclonal antibody 4G8 and Tau-1. Histopathological methods revealed a fibroblastic meningioma in the 25-year-old horse and a cystic adenoma of the hypophysis in the 22-year-old horse. No gross changes were present in the brains. A microscopic examination revealed widespread fibrosis of meningeal vessels and circle of Willis arteries, neuronal atrophy, lipofuscin accumulation, axonal spheroids, corpora amylacea, satelitosis, gliosis and demyelination foci. Amyloid deposits and neurofibrillary tangles were not detected in the horses’ brains with the use of the monoclonal antibodies 4G8 and Tau-1.
Key words: horse CNS, the process of aging
Istnieje wiele teorii tłumaczących procesy starzenia. Jedna z nich postrzega starzenie jako wynik działania wolnych rodników tlenowych (WRT), które powstają w mitochondriach organizmów oddychających tlenowo. WRT uszkadzają składniki komórek, tj. DNA, białka, lipidy, węglowodany, a uszkodzenia te kumulują się z wiekiem. Inna teoria mówi, że starzenie to wynik spadku aktywności mitochondriów w wyniku działania WRT. Uszkodzenie DNA zawartego w mitochondriach (mtDNA) wyzwala kaskadę procesów biochemicznych prowadzących do śmierci komórek, a przez to ograniczających wydolność całego organizmu. Według innej teorii starzenie to wynik procesów glikacji białek, tj. nieenzymatycznego przyłączenia reszt cukrowych, których końcowym efektem jest nieprawidłowe ich funkcjonowanie.
Rozdzielenie wpływu różnych czynników szkodliwych działających na żywy ustrój, np. przebytych chorób, od procesów fizjologicznej starości jest niemożliwe. Pojawienie się objawów starzenia organizmu jest zgodne z jego kodem genetycznym, co pozwala osobnikom danego gatunku na przeżycie określonego czasu (tzw. fizjologiczne starzenie się organizmów). Proces ten może być modyfikowany przez wpływ czynników zewnętrznych (żywienie, rodzaj wykonywanej pracy, klimat, sposoby eksploatacji zwierząt i inne) i wewnętrznych (sprawność układu immunologicznego, przemiany materii, pojawiające się zaburzenia hormonalne, niedobory mineralne, głównie cynku i witaminy E).
