BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Duże zwierzęta
Cesarskie cięcie u konia – ostateczność czy racjonalna decyzja? Znieczulenie ogólne klaczy w przypadku ciężkiego porodu
lek. wet. Marta Szmigielska
Konieczność znieczulenia ogólnego klaczy w okresie ciąży zawsze wzbudza wiele emocji zarówno wśród właścicieli koni, jak i lekarzy weterynarii. Nierzadko traktowane jest ono jako najgorszy możliwy wybór, ostateczność wiążąca się nieuchronnie z utratą źrebięcia. Skąd bierze się takie podejście w czasach powszechnego dostępu do leków i metod pozwalających stosunkowo bezpiecznie przeprowadzić i klacz, i płód przez znieczulenie?
SUMMARY
Cesarean section in the horse – the ultimate option or a rational decision? General anesthesia for dystocia
Anesthesia of the pregnant mare during parturition is difficult for several reasons. Pregnancy induces a number of physiological changes in most body systems and affects the normal response to general anesthesia. Additionally, in any action, both the fetus and dam must be considered. However, retrospective studies looking at dystocia correction techniques and survival rates indicate that early referral and short duration of dystocia significantly improve outcomes. Accurate monitoring, maintaining maternal blood pressure and oxygenation, and minimizing fetal exposure to longer acting, compromising anesthetic agents seem to be the most important factors.
Key words: anesthesia, equine, pregnancy, cesarean section
Już kilka lat temu potwierdzono (1, 3, 6, 9), że największą szansę przeżycia i matce, i źrebięciu w przypadku trudnego porodu daje wprowadzenie klaczy w narkozę już po 20 minutach nieefektywnej pomocy porodowej. Pozwala to na skuteczniejsze manipulacje mające na celu wyciągnięcie źrebięcia i w razie braku powodzenia – natychmiastowe rozwiązanie ciąży drogą cesarskiego cięcia.
Tylko takie postępowanie zwiększa szanse przeżycia klaczy – wprowadzanej w znieczulenie w dobrym stanie ogólnym, a nie skrajnie wycieńczonej wielogodzinną akcją porodową i z dużym prawdopodobieństwem krwotoku lub perforacji. To samo dotyczy źrebięcia, które dusi się w bardzo krótkim czasie po odklejeniu łożyska, szybka interwencja jest więc dla niego jedyną szansą przeżycia.
Taki schemat pomocy przy trudnych porodach powinien być zatem stosowany standardowo. Niestety w praktyce to rzadkość. Czy przyczyną jest niewiedza właścicieli i utrwalone w terenie mity? Finanse? W pewnym stopniu na pewno tak. Niemniej jednak duże znaczenie ma chyba również brak doświadczenia wśród lekarzy, obawiających się znieczulenia klaczy. Warto więc po raz kolejny przybliżyć ten temat.
Przygotowując się do znieczulenia wysokoźrebnej klaczy, musimy zdawać sobie sprawę z odmienności takiego pacjenta i zawczasu przygotować schematy postępowania w najczęściej występujących powikłaniach.