Wyłączanie suk z rozrodu może mieć charakter zamierzony lub niezamierzony i dotyczy zwierząt w różnym wieku. Do głównych przyczyn zalicza się aspekty hodowlane i prawne, wady wrodzone i choroby genetyczne oraz nabyte (zakaźne i niezakaźne) choroby układu rozrodczego. Poniższa publikacja stanowi próbę przedstawienia najczęstszych przyczyn wyłączania suk z rozrodu.

Wstęp

Pozbawienie suki możliwości rozmnażania wynika z trzech grup przyczyn – aspektów hodowlanych i prawnych, aspektów chorobowych oraz związanych z wygodą i oczekiwaniami właścicieli, którzy nie są zainteresowani rozrodem swoich zwierząt. Niektóre samice wyłączane są z rozrodu jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej (na przykład wczesna sterylizacja), inne zaś w późniejszym wieku, przy czym ta druga grupa obejmuje zarówno suki, które wcześniej rodziły, jak i te, które nie były ciężarne.

Aspekty hodowlane i prawne

Czynniki obiektywne

Wiek

Zgodnie z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych Związku Kynologicznego w Polsce (15) suka może być kryta najpóźniej 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym ukończyła 8 lat. Użycie do hodowli suki starszej jest jednak możliwe po uzyskaniu zgody zarządu oddziału, która jest wydawana na wniosek hodowcy, pod warunkiem że suka jest w dobrej kondycji i dawała wcześniej wartościowe potomstwo (15). Powyższe zapisy mają na celu zapewnienie dobrostanu suk hodowlanych. Należy przy tym zaznaczyć, że współczynnik zapłodnień u suk po 5. roku życia spada, a suki w wieku 7 lat i starsze mają mniej liczne mioty niż młode (10).   

Niezgodność suki ze wzorcem oraz utrata uprawnień hodowlanych

W każdym miocie, nawet po najlepszych rodzicach, mogą urodzić się szczenięta, których wygląd i inne cechy nie pozwalają na uzyskanie uprawnień hodowlanych. Takie psy są sprzedawane jako zwierzęta towarzyszące i nie są przeznaczone do rozrodu. Hodowcy często zastrzegają w umowie kupna-sprzedaży obowiązek sterylizacji i wyłączenia danego zwierzęcia z rozrodu. Do wad dyskwalifikujących suki należą: niezgodne z wzorcem rasy umaszczenie lub okrywa włosowa, wady zgryzu oraz albinizm (16). Dodatkowo czynnikiem wykluczającym z rozrodu jest agresja. Unieważnia się uprawnienia hodowlane suki, która na dwóch wystawach została zdyskwalifikowana przez dwóch różnych sędziów za agresję w stosunku do ludzi (15).

Wady wrodzone i choroby genetyczne przekazywane potomstwu

W przypadku wielu ras badania genetyczne stają się standardem, a hodowcy świadomie wybierają osobniki wolne od chorób genetycznych lub ostrożnie kojarzą ich nosicieli ze zwierzętami pozbawionymi określonych genów. Osobniki będące homozygotami rece...