BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Rozród
Zapalenie łożyska u klaczy – przyczyny, rozpoznawanie i leczenie
lek. wet. Magdalena Szklarz1,2
Maja Rokita2,3
Justyna Pankiewicz2
dr hab. prof. nadzw. Maciej Janeczek1
Zapalenie łożyska u klaczy jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń okresu późnej ciąży. Dotyka od 3 do 5% klaczy w drugiej połowie ciąży i jest odpowiedzialne za jedną trzecią poronień (3). Jego znaczenie kliniczne jest niezwykle duże, gdyż może przyczynić się do wzrostu liczby martwych noworodków, jak również przedwczesnych porodów.
Szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie jest kluczowe dla przetrwania płodu. Poza utratą źrebięcia placentitis nie pozostaje bez wpływu na matkę, u której w większości przypadków dochodzi do częściowego zatrzymania łożyska, co następnie wiąże się z endotoksemią i w konsekwencji może prowadzić między innymi do rozwoju ochwatu, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Objawy kliniczne nie zawsze muszą być widoczne, dlatego regularne badania ultrasonograficzne są niezbędne w monitorowaniu ciąży w celu wczesnego rozpoznania ewentualnych zaburzeń łożyska. Leczenie ma na celu działanie przeciwzapalne, podtrzymanie ciąży oraz eliminację przyczyny, którą najczęściej są bakterie. Rokowanie oceniane jest w zależności od stanu klaczy, żywotności płodu oraz grubości zmienionego łożyska.
Etiopatogeneza
Zapalenie łożyska możemy podzielić na kilka rodzajów: wstępujące, hematogenne oraz nokardiozę. Ponadto wyróżniamy zapalenie rozproszone i wieloogniskowe (2, 3, 7, 10). Wstępujące zapalenie łożyska jest spotykane najczęściej. Bakterie dostają się do macicy poprzez pochwę. Stan zapalny łożyska rozpoczyna się w miejscu połączenia szyjki macicy z błonami płodowymi i stamtąd rozszerza się na coraz bardziej odległe części kosmówkoomoczni (6, 14).
Drobnoustroje najczęściej izolowane w tych przypadkach to Streptococcus equi s. zooepidemicus oraz Escherichia coli (3, 12). Poza tym przyczyną może być również Pseudomonas aeruginosa, Streptococcus equisimilis, Enterobacter agglomerans, Klebsiella pneumoniae, alfa-hemolityczne paciorkowce czy Staphylococcus aureus (3, 13, 14). Leptospira spp. lub rzadziej Salmonella abortus equi mogą powodować rozproszone zapalenie błon płodowych, przedostając się do macicy drogą hematogenną (14). W ten sposób mogą również rozprzestrzeniać się wirusy, takie jak herpeswirus koni typ 1 czy wirus zapalenia tętnic koni (9).
Wieloogniskowe placentitis mogą powodować zarówno bakterie, jak i grzyby, na przykład Candida albicans lub Aspergillus spp. (3, 13, 14). Opisywane bywają zakażenia mieszane albo zakażenie grzybicze następujące po bakteryjnym w konsekwencji antybio...
Podejrzewa się, że mikroorganizmy mogą dostawać się do dróg rodnych klaczy już podczas krycia, lecz objawy zakażenia pojawiają się dopiero w późniejszym etapie ciąży (9, 11). W przypadku nokardiozy łożyska nie występuje wypływ z pochwy, ponieważ d...