Atopia jest często występującą chorobą skóry. Definiuje się ją jako genetycznie uwarunkowaną predyspozycję do rozwoju IgE-zależnej alergii, w której przebiegu dochodzi do wytworzenia przeciwciał klasy IgE w stosunku do alergenów powszechnie występujących w środowisku, nieprowadzących w niskich stężeniach do rozwoju objawów chorobowych u zdrowych ludzi i zwierząt. W patogenezie choroby dyskutuje się również udział przeciwciał klasy IgG (19). Przeciwciała klasy IgE (i IgG) łączą się następnie z mastocytami obecnymi w skórze, co prowadzi do ich degranulacji i uwalniania mediatorów zapalenia, a w dalszej konsekwencji do rozwoju objawów klinicznych choroby. Dużą rolę w patogenezie choroby u koni odgrywają ponadto eozynofile, wytwarzające różne enzymy o właściwościach cytotoksycznych i prozapalnych. Komórki te są stwierdzane w dużych ilościach w bioptatach skóry pobranych od chorych koni (10, 19, 21).

Dziedziczenie choroby zostało udowodnione u ludzi i psów, istnieją też prace dokumentujące dziedziczne występowanie choroby w pewnych liniach genetycznych kotów. Również w przypadku koni, u których stwierdzono predylekcję rasową oraz występowanie choroby wśród osobników spokrewnionych, uważa się, że jest ona uwarunkowana genetycznie (19).

Atopowe zapalenie skóry jest zapalno-świądową, przewlekłą chorobą o nawrotowym charakterze, w której przebiegu dochodzi do typowych objawów klinicznych. Atopia i atopowe zapalenie skóry są obecnie opisywane u ludzi, psów, koni i kotów (chociaż w tym ostatnim przypadku patogeneza choroby jest nie w pełni wyjaśniona, używa się więc również określenia „alergiczne zapalenie skóry niewywołane alergią pokarmową i alergią na pchły”). Pomimo mniejszej liczby prac badawczych w porównaniu na przykład z wykonywanymi u psów, nie kwestionuje się występowania tej jednostki chorobowej u koni.