Okres poporodowy (puerperium) stanowi czas morfologicznego i czynnościowego powrotu narządów rozrodczych do ich stanu sprzed ciąży. Jego przebieg wpływa na kształtowanie się potencjału rozrodczego w oczekiwanym w niedalekiej przyszłości kolejnym cyklu reprodukcyjnym. Z tego powodu przebieg tego okresu i zachodzących podczas niego procesów jest bardzo ważny dla osiągnięcia przez krowę pełnej zdolności rozrodczej. U bydła trwa on około miesiąca, przy czym wyróżnia się jego fazę główną albo wczesną (szybką), trwającą około 9 dni, i fazę późną (wolną), do ukończenia inwolucji macicy. W tym też czasie jajniki powinny podjąć na nowo swoją cykliczną czynność. Jednak pełna regeneracja błony śluzowej macicy na poziomie tkankowym i komórkowym wymaga dłuższego czasu, a mianowicie około 6 tygodni od porodu. Okres poporodowy przebiega równolegle z rozpoczynającą się laktacją, osiągającą swój szczyt w czasie kiedy jednocześnie oczekujemy od organizmu samicy gotowości do kolejnej ciąży.

W początkowej fazie okresu poporodowego nie przeprowadza się rutynowych badań ginekologicznych, o ile nie wymaga tego szczególna sytuacja. Jednak choroby występujące w tym czasie mają często przebieg ostry i mogą nie tylko stanowić przyczynę niepłodności, ale bywają też związane z zagrożeniem życia (ryc. 1). Szczególną pozycję zajmuje tu zatrzymanie błon płodowych. Z jednej strony jest to zaburzenie trzeciej fazy porodu, z drugiej zaś jest jednocześnie powikłaniem wczesnego okresu poporodowego, przyczyniającym się do spadku płodności, obniżenia mleczności i przedwczesnego brakowania krów (11). Częstotliwość sięga kilku, czasem kilkunastu procent, a znacznie podwyższone ryzyko zatrzymania błon płodowych wiąże się z porodami indukowanymi farmakologicznie, jak również z bliźniaczymi. Zaleganie błon płodowych może prowadzić do dalszych zaburzeń, takich jak poporodowe zapalenie macicy i intoksykacja. Wszystkie te stany wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej.