Duże zwierzęta
Zespół metaboliczny koni
lek. wet. Olga Witkowska-Piłaszewicz1
dr hab. Anna Cywińska2
Zespół metaboliczny koni (EMS – equine metabolic syndrome) jest zaburzeniem charakteryzującym się występowaniem otyłości, insulinooporności oraz zapalenia tworzywa kopytowego (laminitis, ochwat) (13). EMS jest efektem współdziałania wielu czynników, w tym genetycznych i środowiskowych. Predysponowane są przede wszystkim kuce rasy morgan, paso fino, kuce rasy fiordzkiej, dartmoor, walijskiej oraz konie arabskie. W wyniku udomowienia warunki utrzymania koni znacznie się poprawiły, dlatego też kuce, które z natury bardzo dobrze wykorzystują paszę, mają skłonność do odkładania dużej ilości tkanki tłuszczowej, co prowadzi do otyłości. EMS rzadziej występuje u koni pełnej krwi angielskiej i kłusaków amerykańskich.
SUMMARY
Equine Metabolic Syndrome
Equine metabolic syndrome (EMS) has been defined as a phenotype of obesity, insulin resistance and laminitis or a predisposition to laminitis. Clinical signs of EMS include regional adiposity, obesity, bilateral lameness attributable to laminitis, and/or evidence of past laminitis such as divergent growth rings on the hooves. The diagnosis is based on complete history, physical examination, radiographs of the feet and laboratory tests; however, diagnosis may be difficult due to the lack of tests that are specific and sensitive enough. This review describes the current understanding of EMS, its diagnosis and management.
Key words: equine metabolic syndrome, obesity, laminitis, hiperinsulinemia, insulin resistance
Zespół metaboliczny ludzi jest lepiej poznaną chorobą. Oprócz otyłości występują także zaburzenia gospodarki lipidowej, nadciśnienie tętnicze, stan zapalny i prozakrzepowy. Co więcej, szacuje się, że obecność zespołu metabolicznego u ludzi dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i aż pięciokrotnie podnosi ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 (9). Ponadto zespół metaboliczny ludzi jest uważany za wieloukładowy czynnik ryzyka rozwoju nowotworów, zwłaszcza jelita grubego (9).
Etiopatogeneza EMS
Otyłość jest powszechnym problemem dotyczącym ludzi i zwierząt. U ludzi uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. U koni występowanie otyłości szacuje się na 19 do 40% populacji (22).
Tkanka tłuszczowa jest obecnie postrzegana nie tylko jako magazyn energetyczny, ale również jako narząd wydzielania wewnętrznego. Jest ona źródłem substancji biologicznie czynnych, tzw. adipokin, w tym cytokin prozapalnych, takich jak czynnik mart...
U ludzi TNF-α sprzyja ponadto rozwojowi miażdżycy, wywołując dysfunkcję śródbłonka (20). Choć u koni nie rozwija się miażdżyca, istnieją doniesienia o dysfunkcji naczyń krwionośnych w przebiegu ochwatu o podłożu endokrynnym (19). Przewlekła oporno...
