Szczepionki dla gołębi
W latach 80. w wielu miejscach w kraju pojawiły się masowe zachorowania gołębi na paramyksowirozę. Chorowały najcenniejsze ptaki, przez co niweczony był dorobek wieloletnich prac hodowlanych. Podjęto wtedy próbę opracowania szczepionki przeciw paramyksowirozie gołębi. Posiadane doświadczenie, wiedza i technologia zaowocowały nowym produktem. Potrzebne badania szczepionki PZPB Biowet przeprowadził we współpracy z Akademią Rolniczą w Lublinie i Państwowym Instytutem Weterynarii w Puławach. Szczepionka przeciw paramyksowirozie gołębi – PM-VAC – zawiera inaktywowany paramyksowirus-1 (PMV-1) zawieszony w adiuwancie olejowym. Szczepionka uzyskała rejestrację w 1989 r. Jest bezpieczna i indukuje u gołębi odporność trwającą około 12 miesięcy.
Inną groźną wirusową chorobą gołębi, która pojawiła się w hodowlach tych ptaków, była ospa. W jej przebiegu może dojść do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego. Gołębie, które przechorowały ospę, mogą nie wrócić do stanu sprzed choroby, co uniemożliwia późniejsze loty. Biowet, chcąc pomóc hodowcom i ich gołębiom, przeprowadził w latach 1996-1997 badania w celu określenia możliwości wykorzystania szczepionki Poxvac K w immunoprofilaktyce ospy u gołębi. Szczepienia gołębi wykonywano przed sezonem letnim metodą skaryfikacji brodawek piór. W badaniach tych wykazano, że szczepionka Poxvac K jest skuteczna i może być używana do immunizacji kur i gołębi. Odporność poszczepienna pojawiała się około 14 dni po immunizacji i trwała około 12 miesięcy. Szczepionka ta zdobyła uznanie kolumbopatologów i hodowców gołębi pocztowych.
Chętnie stosowaną szczepionką u gołębi w Polsce jest także Salmovir – wieloskładnikowa szczepionka przeciwko paramyksowirozie i salmonelozie. Technologię produkcji tej skojarzonej szczepionki opracowano w firmie Biowet Puławy. Pierwsze serie doświadczalne Salmoviru wyprodukowano w 1990 r. Produkt oceniono w badaniach terenowych (1990-1993), w których zaszczepiono około 10 tysięcy gołębi pocztowych pochodzących z terenu Górnego Śląska. Badania kontrolne szczepionki Salmovir wykonał Zakład Chorób Drobiu Instytutu Weterynarii w Puławach. Pozytywne wyniki badań i opinie na temat szczepionki Salmovir pozwoliły na uzyskanie w 1995 r. świadectwa rejestracji.
Na przypomnienie zasługuje również skojarzona szczepionka bakteryjno-mykoplazmowo-wirusowa Mycosalmovir. Jest to inaktywowana szczepionka przeciwko mykoplazmozie, salmonelozie i paramyksowirozie gołębi. Technologię produkcji szczepionki Mycosalmovir opracowano w firmie Biowet Puławy w latach 90. XX w. Pierwsze serie doświadczalne tego produktu wytworzono w roku 1994. Serie te oceniono w badaniach terenowych w latach 1994-1997. Ogółem zaszczepiono ponad 14 tysięcy gołębi pocztowych. W roku 1997 wykonano badania kliniczne w Katedrze Epizootiologii i Klinice Chorób Zakaźnych AR we Wrocławiu. Wykazano w nich bezpieczeństwo zastosowanego preparatu oraz skuteczność w immunoprofilaktyce paramyksowirozy i salmonelozy. Szczepionka wyeliminowała u gołębi także objawy kliniczne zakażeń dróg oddechowych. Rejestrację uzyskała w 2000 r.
Leki dla pszczół
Pojawienie się w latach 80. w ofercie PZPB leków przeciw warrozie nie było przypadkowe. W 1980 r. w Polsce odnotowane zostały pierwsze przypadki warrozy. Choroba ta, wywoływana przez roztocze Varroa destructor (dawniej Varroa jacobsoni), jest zaraźliwą, pasożytniczą chorobą pszczół. Warroza to poważne zagrożenie dla rodzin pszczelich, gdyż powoduje ginięcie całych pasiek. Ze względu na straty, jakie wywołuje, znajduje się w wykazie chorób zakaźnych zwierząt zgłaszanych do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt, a w Polsce jest umieszczona w wykazie chorób zakaźnych zwierząt i podlega obowiązkowi rejestracji.
W 1982 r. o pomoc w walce z tą chorobą zwrócił się do Puławskich Zakładów Przemysłu Bioweterynaryjnego Biowet Prezes Polskiego Związku Pszczelarskiego. PZPB przystąpiły do współpracy w opracowaniu, a następnie do wytwarzania nowego preparatu. Na podstawie doświadczeń i w wyniku pracy wielu osób z instytucji współpracujących stworzona została technologia samożarzącej się tabletki z substancją czynną amitrazą. Nazwę Apiwarol utworzono od łacińskiego słowa apis oznaczającego pszczołę i nazwy pasożyta (Varroa). Pierwsza próbna partia Apiwarolu została wyprodukowana w 1983 r., a w następnym roku produkt został dopuszczony do obrotu.
Zainteresowanie PZPB tematyką chorób pszczół zaowocowało innymi warozobójczymi preparatami, takimi jak Warrosekt (preparat w postaci tabletek zawierający malation, przeznaczony do diagnozowania i zwalczania warrozy pszczół), Fluwarol (substancja czynna fluwalinat 250 mg/pasek, dostępny w latach 1995-2001), Apifos (substancja czynna bromfenwinfos 60 mg/pasek, dostępny na rynku krajowym w latach 1999-2002). Potrzeby polskiego pszczelarstwa przyczyniły się do uruchomienia w 2004 r. produkcji dwóch nowych leków na bazie amitrazu, w formie pasków do zawieszania w ulu – Biowaru zawierającego 400 mg amitrazu inkorporowanego w masę paska i Apitrazu (200 mg amitrazu w mikrowarstwie pokrywającej pasek). Produkt leczniczy weterynaryjny Biowar 500, zawierający 500 mg amitrazu/pasek, uzyskał pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w 2011 r., a obecnie dostępny Biowar jest jego kontynuatorem.
Powołanie Spółki Biowet Puławy
Przemiany ustrojowe w Polsce doprowadziły do zupełnie nowej sytuacji polityczno-gospodarczej. Analizując zachodzące zmiany, podjęto działania zmierzające do prywatyzacji PZPB Biowet Puławy. W listopadzie 1995 r., po licznych dyskusjach, konsultacjach i zebraniach z załogą, Rada Pracownicza podjęła uchwałę o prywatyzacji przedsiębiorstwa w formie spółki pracowniczej. Umowę Sp. z o.o. podpisano 29 grudnia 1995 r. Proces prywatyzacji zakończył się w kwietniu 1997 r. Wówczas wszyscy pracownicy stali się udziałowcami i jednocześnie właścicielami przedsiębiorstwa.
Dnia 7 października 2003 r. oddano do użytku wydział produkcji preparatów iniekcyjnych – kompleks pomieszczeń czystych z systemem śluz, zaopatrywanych w filtrowane powietrze za pomocą instalacji klimatyzacyjno-wentylacyjnej, zapewniających odpowiedni gradient ciśnień między pomieszczeniami. Aseptyczne etapy procesu odbywają się w clean roomach klasy A/B.
Wydział wyposażony jest w instalacje procesowe oraz nowoczesne urządzenia technologiczne wykonane w standardzie GMP. Od 2007 r. na terenie zakładu znajduje się również Wydział Pasz, który został powołany w związku ze zmianą przepisów dotyczących wytwarzania karm i mieszanek paszowych dla zwierząt towarzyszących i gospodarczych. Wydział składa się z trzech odrębnych budynków, w których produkowane są dodatki paszowe dla różnych gatunków zwierząt. Są to preparaty mineralno-witaminowe i elektrolity, wzmacniające odporność, kapsułki wspierające pracę wątroby, wspomagające w zakażeniach dolnych dróg moczowych, produkty do higieny jamy ustnej i uszu, a także odżywiające i regenerujące okrywę włosową. Wydział rozwija się i wytwarza coraz więcej nowych produktów.
W 2008 r. został uruchomiony nowy Wydział Biologii, zajmujący się wytwarzaniem produktów immunologicznych – szczepionek i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro. Budynek wyposażony jest w wysokiej klasy pomieszczenia czyste z systemem śluz osobowych i towarowych wraz z instalacją klimatyzacyjno-wentylacyjną zapewniającą odpowiedni nawiew filtrowanego powietrza i barierę ciśnieniową. Wytwarzanie produktów zgodnie ze standardami GMP zapewniają nowoczesne urządzenia i instalacje pomocnicze. Prace z żywymi drobnoustrojami odbywają się w wydzielonych modułach do wytwarzania antygenów (moduł bakteryjny, mykologiczny i wirusowy) pod nawiewem laminarnym w klasie A i w otoczeniu klasy B. Jakość produktów gwarantuje również praca Działu Kontroli Jakości, który dysponuje laboratoriami wyposażonymi w nowoczesne urządzenia oraz doświadczoną kadrą, co zapewnia wysokie standardy analiz. Stały rozwój tego działu zaowocował otwarciem nowoczesnej zwierzętarni ze strefami zakaźnymi BSL II i BSL III do prowadzenia badań na zwierzętach laboratoryjnych.
Ryc. – z archiwum firmy Biowet Puławy Sp. z o.o.
Ryc. – Oleg Blokhin/gettyimages.com
