Podejście do chirurgicznego leczenia kolek u koni wyewoluowało w ciągu ostatnich dekad. Dzięki postępom w diagnostyce, anestezjologii, technikach chirurgicznych i opiece pooperacyjnej odsetek koni powracających do pełnej sprawności znacząco wzrósł. We wczesnych publikacjach z lat 70. i 80. podawano, że leczenie operacyjne kończyło się sukcesem (przeżycie do czasu wypisania ze szpitala) jedynie w 50% przypadków. Obecnie dane literaturowe wskazują na 80% sukces w operacyjnym leczeniu kolek. Mimo znaczących postępów operacyjne leczenie kolek wciąż wiąże się z dużą śmiertelnością i wieloma komplikacjami w okresie pooperacyjnym. Poniższy artykuł omówi przygotowanie pacjenta do zabiegu chirurgicznego, znieczulenie i technikę operacji. Postępowanie pooperacyjne oraz najczęstsze powikłania będą przedmiotem osobnego artykułu.

Przygotowanie pacjenta do zabiegu

Operacja kolki wykonywana jest w trybie pilnym. Konie przyjmowane do leczenia najczęściej wykazują silne objawy morzyskowe od kilku-kilkunastu godzin i ich stan ogólny wskazuje na silny ból, odwodnienie i rozwijający się wstrząs. Po przyjęciu konia do kliniki należy jak najszybciej ustabilizować pacjenta, co pozwoli zminimalizować ryzyko znieczulenia ogólnego. Często ze względu na bardzo silne objawy bólowe i znaczne wzdęcie jelit nie ma czasu, aby całkowicie wyrównać odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe. Należy jednak dążyć do ich maksymalnej kompensacji w okresie przedoperacyjnym.

Przed zabiegiem chirurgicznym:

• przeprowadza się badanie kliniczne
• wykonuje się hematologiczne i biochemiczne badanie krwi wraz z określeniem stężeń elektrolitów, takich jak sód, potas, magnez, wapń
• wprowadza się sondę nosowo-żołądkową i opróżnia żołądek z treści
• podaje się antybiotyk i leki przeciwbólowe
• przy silnym wzdęciu jelit wykonuje się przezskórne upuszczenie gazów (dekompresję) z jelita ślepego i/lub okrężnicy
• płucze się jamę ustną.

W badaniu klinicznym szczególną uwagę zwraca się na ocenę błon śluzowych, stopień odwodnienia, liczbę i jakość tętna oraz nasilenie objawów bólowych. Żywoczerwony lub fioletowy kolor błon śluzowych i sinoczerwona obwódka na dziąsłach przy siekaczach wskazują na endotoksemię, niedotlenienie i wstrząs. Czas wypełnienia naczyń włosowatych powyżej trzech sekund świadczy o znacznym zagęszczeniu krwi (odwodnienie) i spadku ciśnienia (wstrząs).

Drugim szybkim sposobem oceny odwodnienia jest uchwycenie fałdu skóry z boku szyi bądź górnej powieki i zmierzenie czasu powrotu do normalnej pozycji. Przy niewielkim odwodnieniu, poniżej 5%, skóra powraca do normalnej pozycji w ciągu 2-3 sekund. ...