Duże zwierzęta
Kastracja ogiera – wybór techniki operacyjnej
dr n. wet. Jakub Nicpoń1
Marta Zmiertka2
Kastracja jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów w chirurgii koni. Rutynowo przeprowadzana jest w celu ograniczania reprodukcji. Ponadto, poprzez usunięcie bezpośredniego źródła produkcji androgenów, jakim są jądra, eliminujemy specyficzny dla ogiera temperament oraz niepożądane zachowania samcze.
Summary
Stallion castration – choice of surgical technique
The aim of this article is to present different surgical techniques of horse castration. Every clinical case is individual. An informed choice of the best method takes into account the predispositions of the particular horse, preferences of the surgeon, characteristics of the location where the operation is going to take place, and financial considerations. A considered decision plays a key role in this routine operation.
Key words: stallion, castration
W celu zachowania czystości chirurgicznej najlepiej jest przeprowadzać zabieg w sterylnym środowisku sali operacyjnej. Może on być jednak również z powodzeniem wykonywany w warunkach terenowych – w stajni, na łące. Różnorodność technik operacyjnych umożliwia ich dostosowanie do danego przypadku klinicznego, możliwości technicznych, jakimi dysponujemy, oraz preferencji operatora. Odpowiedni dobór metody pozwala uniknąć powikłań w trakcie zabiegu i w okresie pooperacyjnym (tab. I). Zawsze należy poinformować właściciela o ryzyku, jakie niesie ingerencja chirurgiczna, oraz o możliwości powikłań.
Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie najczęściej stosowanych technik zabiegu kastracji oraz odpowiedniej kwalifikacji pacjentów do poszczególnych metod.
Badanie kliniczne
Kastracja powinna być zawsze poprzedzona badaniem klinicznym. Należy sprawdzić palpacyjnie obecność dwóch prawidłowo rozwiniętych jąder w worku mosznowym i wykluczyć przepuklinę mosznową lub pachwinową. W przypadku ogierów pobudliwych badanie powinno się przeprowadzać w premedykacji.
Budowa anatomiczna gonady
Budowa anatomiczna gonady została przedstawiona na ryc. 1. Jądro u ogiera położone jest wzdłuż długiej osi ciała. Na końcu dogłowowym znajduje się głowa najądrza, tu też wnikają naczynia i nerwy powrózka nasiennego. Na końcu doogonowym leży ogon najądrza, do którego uchodzi nasieniowód. Po stronie bocznej mięsień dźwigacz jądra przylega do powięzi nasiennej wewnętrznej. Pomiędzy nią a błoną kurczliwą znajduje się więzadło moszny. Natomiast ogon najądrza jest połączony własnym więzadłem z blaszką ścienną osłonki pochwowej. W praktyce powięź nasienna wewnętrzna i blaszka ścienna osłonki pochwowej są niemożliwe do odróżnienia i traktujemy je jako jedną warstwę.
