Zespół metaboliczny koni (EMS – equine metabolic syndrome) jest zaburzeniem charakteryzującym się występowaniem otyłości, insulinooporności oraz zapalenia tworzywa kopytowego (laminitis, ochwat) (13). EMS jest efektem współdziałania wielu czynników, w tym genetycznych i środowiskowych. Predysponowane są przede wszystkim kuce rasy morgan, paso fino, kuce rasy fiordzkiej, dartmoor, walijskiej oraz konie arabskie. W wyniku udomowienia warunki utrzymania koni znacznie się poprawiły, dlatego też kuce, które z natury bardzo dobrze wykorzystują paszę, mają skłonność do odkładania dużej ilości tkanki tłuszczowej, co prowadzi do otyłości. EMS rzadziej występuje u koni pełnej krwi angielskiej i kłusaków amerykańskich.

Zespół metaboliczny ludzi jest lepiej poznaną chorobą. Oprócz otyłości występują także zaburzenia gospodarki lipidowej, nadciśnienie tętnicze, stan zapalny i prozakrzepowy. Co więcej, szacuje się, że obecność zespołu metabolicznego u ludzi dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i aż pięciokrotnie podnosi ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 (9). Ponadto zespół metaboliczny ludzi jest uważany za wieloukładowy czynnik ryzyka rozwoju nowotworów, zwłaszcza jelita grubego (9).

Etiopatogeneza EMS

Otyłość jest powszechnym problemem dotyczącym ludzi i zwierząt. U ludzi uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. U koni występowanie otyłości szacuje się na 19 do 40% populacji (22).

Tkanka tłuszczowa jest obecnie postrzegana nie tylko jako magazyn energetyczny, ale również jako narząd wydzielania wewnętrznego. Jest ona źródłem substancji biologicznie czynnych, tzw. adipokin, w tym cytokin prozapalnych, takich jak czynnik mart...

U ludzi TNF-α sprzyja ponadto rozwojowi miażdżycy, wywołując dysfunkcję śródbłonka (20). Choć u koni nie rozwija się miażdżyca, istnieją doniesienia o dysfunkcji naczyń krwionośnych w przebiegu ochwatu o podłożu endokrynnym (19). Przewlekła oporno...