Sezonowe letnie nawracające zapalenie skóry u koni znane jest też pod kilkoma innymi nazwami, takimi jak egzema letnia, wyprysk letni czy lipcówka. Obecnie jest to najczęstsza choroba alergiczna koni i kuców (7). Jednostka ta opisywana jest na wszystkich kontynentach. W krajach europejskich liczba cierpiących na nią koni waha się od 10 do nawet 70% badanych zwierząt (9, 11, 23). Choroba występuje latem, w okresie zwiększonego żerowania owadów z rzędu muchówek (3, 8).

Prace badawcze dotyczące tej jednostki chorobowej jako czynnik sprawczy wywołujący objawy opisują zarówno podłoże genetyczne, jak i środowiskowe (3). Choroba może dotykać konie wszystkich ras, ale najczęściej notowana jest u kuców szetlandzkich, koni fryzyjskich i kuców islandzkich (21). Szczególnie często obserwowana jest u kuców islandzkich importowanych do innych krajów. Najprawdopodobniej ma to związek z brakiem ekspozycji na alergen w młodym wieku (do 10. miesiąca życia). Nie stwierdzono bowiem obecności muchówek na Islandii, w związku z tym konie podróżujące do krajów, w których obecne są te owady, są bardziej narażone na rozwój egzemy letniej. Nawet u 30% kuców islandzkich wywiezionych z kraju w ciągu dwóch lat rozwija się nadwrażliwość na ukąszenia owadów (2).

Objawy choroby pojawiają się w okresie bytowania owadów krwiopijnych w pobliżu rzek i bagien (12). Już w 1954 r. Riek powiązał chorobę z ich ukąszeniami. Obecnie przyjmuje się, że alergia ta jest związana z nadwrażliwością I i IV typu na ukąszenia muchówek z rodzaju Culicoides (należących do rodziny Ceratopogonidae – kuczmanowatych) oraz meszek Simulium sp. (3, 8). Owady są aktywne w okresach pastwiskowych, co zwiększa ryzyko choroby u koni korzystających z pastwisk. Na aktywność muchówek mają wpływ czynniki środowiskowe, takie jak wiatr, deszcze, temperatura oraz roślinność, której kwitnienie zależne jest od pogody. Owady w zależności od gatunku mają swoje ścisłe preferencje dotyczące części ciała żywicieli (6, 15). Jedne bytują na nasadzie ogona oraz grzywie, inne w okolicach skóry brzucha oraz na kończynach zwierzęcia (6, 15).

Objawy kliniczne

Kontakt z alergenem u uczulonego konia indukuje szybką reakcję, w wyniku której uwolnione zostają mediatory zapalenia (3). Objawy kliniczne obejmują przede wszystkim przewlekły świąd i obrzęk skóry (19, 20). Świąd doprowadza do powstania samookale...