Krwawy wypływ z nosa (łac. epistaxis) nie należy do najczęściej obserwowanych objawów klinicznych u koni, ale bywa tragiczny w skutkach. Może występować w przebiegu wielu jednostek chorobowych dotyczących zarówno górnych, jak i dolnych odcinków dróg oddechowych (2). Źródło krwawienia może być zlokalizowane w jamie nosowej, zatokach przynosowych, kości sitowej, workach powietrznych lub płucach. Ustalenie przyczyny wypływu jest kluczowe, aby odróżnić choroby bezpośrednio zagrażające życiu zwierzęcia od jednostek o łagodnym przebiegu, które nie wymagają natychmiastowej interwencji.

Świeży wypływ zawierający krew charakteryzuje się wodnistą konsystencją i barwą od jasnoczerwonej do ciemnoczerwonej w zależności od źródła krwawienia. Obecność galaretowatych brązowych/czarnych skrzepów wskazuje na dłuższy okres trwania wypływu. Krwawienie może ograniczać się do kilku kropel lub przybierać groźniejszą formę obfitego strumienia prowadzącego w krótkim czasie do znacznej utraty krwi. Jednostronny wypływ jest typowy dla jednostek chorobowych zlokalizowanych w obrębie przewodów nosowych i zatok przynosowych. Obustronny lub pojawiający się naprzemiennie po obu stronach wskazuje zwykle na źródło znajdujące się doogonowo w stosunku do przegrody nosowej, a więc na przykład w płucach. Wyjątkiem są choroby worków powietrznych, które mogą być przyczyną wypływu zarówno jedno-, jak i obustronnego, a nawet uchodzącego do przeciwległego przewodu nosowego (21). Wypływ może występować w trybie ciągłym, mieć charakter nawracający lub pojawiać się tylko w określonych sytuacjach, na przykład po wysiłku fizycznym. Biorąc pod uwagę czas trwania i przebieg epizodów krwawienia, dzielimy je na ostre i przewlekłe.

Podejmując decyzję, czy koń z krwistym wypływem z nosa wymaga pilnej pomocy lekarsko-weterynaryjnej, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę ilość utraconej krwi, czas trwania krwotoku oraz to, czy doszło samoistnie do zatrzymania krwawienia (ryc. 1). Najczęściej jest ono niewielkie, ma łagodny, kilku-kilkunastominutowy przebieg i ustępuje samoczynnie (zwykle do 15 minut) przed przyjazdem lekarza i zbadaniem zwierzęcia. Wielokrotnie zdarzają się epizody krwawienia na tyle krótkie, że właściciel nie zauważa samego wypływu z nosa, a jedynie krwiste ślady pozostawione na ścianach boksu (ryc. 2) lub zaschnięte resztki krwi na skrzydełkach nosa. Gdy jednak mamy do czynienia z obfitym, jasnoczerwonym, wartkim wypływem krwi tętniczej oraz jej znaczną utratą, szacowaną przez opiekuna na objętość powyżej 4-5 litrów u zwierzęcia o masie około 500 kilogramów, należy jak najszybciej udzielić fachowej pomocy z uwagi na ryzyko wystąpienia wstrząsu pokrwotocznego (2). Trzeba pamiętać, że w tego typu przypadkach wartość hematokrytu przez pierwsze 24 godziny nie musi dostarczać nam miarodajnych informacji (2). Przy szybko postępującej utracie krwi ryzyko śmierci zwierzęcia jest znaczne.