BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Małe zwierzęta
Wścieklizna i borelioza zwierząt łownych zagrożeniem dla człowieka
prof. zw. dr hab. mgr Zdzisław Gliński
prof. zw. dr hab. Krzysztof Kostro
Profilaktyka i zwalczanie zoonoz przenoszonych przez zwierzęta gospodarskie oraz towarzyszące człowiekowi w przypadku wielu chorób przyniosły zadowalające efekty. Co pewien czas jednak, pomimo istniejących restrykcji sanitarno-weterynaryjnych i epidemiologicznych, występuje zagrożenie nowymi zoonozami (new emerging zoonoses) – grypą ptasią A(N1H9), zakażeniem Mycobacterium murinum, gorączką Zachodniego Nilu, koronawirusem MERS-CoV. Stałym i rosnącym zagrożeniem są zoonozy, których źródłem zakażenia są zwierzęta łowne – sarny, jelenie, łosie, daniele, zajęczaki, dziki oraz ptactwo łowne. Chore zwierzęta stanowią bezpośrednie zagrożenie dla myśliwych oraz zagrożenie pośrednie dla konsumentów produktów spożywczych pochodzących od zwierząt łownych.
SUMMARY
Rabies and borreliosis of wildlife are a threat to humans
The importance and recognition of wildlife as a reservoir of zoonoses is increasing. Wild animals serve as major reservoirs for the transmission of various bacteria, viruses, fungi and parasites. Rabies and borreliosis are classified as zoonoses transmitted from wild (hunting) animals. Zoonoses with a wildlife reservoir represent a large spectrum of transmission modes: by direct transmission (bite, aerosols, dust), contaminated food and water, and insect vectors. Human population expansion and hunting, reforestation, pollution, and climatic changes influence the epidemiology of rabies and borreliosis with a wildlife reservoir. Early detection and reporting of disease cases is critical for initiating preventive and control measures.
Key words: wildlife, zoonoses, rabies, borreliosis
Skala tych zagrożeń zależy od rodzaju i inwazyjności zarazków zoonotycznych, przestrzegania zasad higieny przez myśliwych, a także charakteru zabezpieczeń przed rozsiewem zarazków podczas rozbioru i transportu tusz oraz podczas przygotowania pożywienia. Spośród chorób zakaźnych człowieka około 62% to zoonozy. Dużą rolę w ich przypadku odgrywają zwierzęta dzikie (wildlife) jako rezerwuar zarazka i źródło zakażenia dla człowieka oraz zwierząt domowych (9). Niektóre z nich są bardzo groźne lub często występują. Najważniejsze choroby zakaźne zwierząt łownych o charakterze zoonotycznym w Europie zestawiono w tab. I. Obecnie do chorób stanowiących zagrożenie dla myśliwych należą wścieklizna i borelioza.
Sposoby przekazywania zarazka przyczyniają się w różnym stopniu do szerzenia się zoonoz od zwierząt dzikich wśród ludzi i zwierząt. Ważną rolę odgrywają kontakty bezpośrednie ze skórą (tularemia, bruceloza), otarcia i rany (wścieklizna), zanieczys...