BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru: rozród
Patologia łożyska u małych zwierząt
dr hab. Andrzej Max
Łożysko wykształca się po zagnieżdżeniu zarodka do błony śluzowej macicy. U psów następuje to w dniach 18.-20. po przedowulacyjnym wylewie LH, u kotów zaś w dniach 12.-14. po pokryciu indukującym wyrzut LH i owulację.
SUMMARY
Placental pathology in small animals
Dogs and cats are species with a zonary placenta. Histologically, the placenta is epitheliochorial. Its formation starts after allantochorion adhesion to the uterine wall. Pathologies of the placenta may induce embryonic mortality, miscarriage or infertility. Placentitis may be a consequence of a bacterial or viral infection as well as parasitic invasion. Gestational trophoblastic disease comprises pathologies which consist of uncontrolled proliferation of trophoblastic cells. Hydatidiform mole and choriocarcinoma have been described in small animals. A placental infarction refers to an area of ischaemic or hyperaemic necrosis that has arisen as a result of abnormal blood flow. Premature detachment of the placenta may lead to abortion, stillbirth or neonatal weakness. Monitoring of pregnancy using classic sonography, color Doppler or triplex Doppler sonography might enable early recognition of placental pathology and appropriate treatment.
Key words: dog, cat, placenta, pathology
Łożysko zwierząt mięsożernych jest ukształtowane jako popręgowe (placenta zonaria). Dochodzi przy tym do zrośnięcia się dwóch błon płodowych – kosmówki i omoczni, które wspólnie tworzą kosmówkę omoczniową, inaczej omoczniokosmówkę (allantochorion). Z tego powodu łożysko psów i kotów jest nazywane omoczniowo-kosmówkowym (placenta allantochorialis, ryc. 1). Pod względem budowy histologicznej jest to łożysko śródbłonkowo-kosmówkowe (placenta endotheliochorialis). Ten rodzaj ścisłego kontaktu błon płodowych z matczynymi naczyniami krwionośnymi pozwala zakwalifikować je jako łożysko prawdziwe (placenta vera), w jakie wyposażone są także naczelne i gryzonie, których łożyska są krwio-kosmówkowe.
Łożyska prawdziwe powodują mniej lub bardziej rozległą destrukcję błony śluzowej macicy matki, której część najściślej zespolona z łożyskiem płodowym jest nazywana doczesną (decidua). Podczas porodu ulega ona oddzieleniu i wydaleniu na zewnątrz, co objawia się krwawieniem. U psów i kotów wytworzenie doczesnej nie jest tak zaawansowane jak u naczelnych i gryzoni, mimo to jednak część autorów także zalicza te gatunki do doczesnowców (23). Łożysko, z uwagi na swoją rolę podczas ciąży, jest narządem kluczowym dla jej prawidłowego rozwoju. Patologia łożyska bywa trudna do rozpoznania, gdyż nie zawsze wiąże się z charakterystycznymi objawami klinicznymi. Niekiedy sprowadzają się one do ronień lub urodzeń martwych bądź słabych noworodków.