Duże zwierzęta
Zioła w żywieniu koni
lek. wet. mgr inż. zoot. mgr biol. Adam Mirowski
Zioła są istotnym, lecz często niedocenianym komponentem diety koni. Zwierzęta te powinny mieć dostęp do dobrej jakości pastwiska. Duże znaczenie ma też siano. Pasąc się na pastwisku lub jedząc siano, konie mogą pobierać niemałe ilości ziół. W żywieniu koni duże zainteresowanie wzbudzają różne dodatki paszowe, między innymi ziołowe. Celem artykułu jest przedstawienie udokumentowanych informacji na temat ziół w żywieniu koni.
Summary
Herbs in horse feeding
Herbs are an integral part of the horse diet, but they are often unappreciated. Horses should have access to high quality pastures. Hay plays an extremely important role as well. By grazing pastures or eating hay, horses can consume a fair quantity of herbs. Many horses receive some dietary supplements, including herbal ones. The aim of this article is to present evidence-based information about herbs in horse feeding.
Key words: animal feeding, herbs, horse
Konie żyjące w warunkach naturalnych lub utrzymywane na pastwisku spędzają dnie głównie na jedzeniu. Mogą temu poświęcać nawet ponad 70% dnia (11, 21, 36, 40). Pobierają wtedy różne rośliny, między innymi zioła. Szczególnie szeroką gamę ziół mogą pobierać zwierzęta wolno żyjące (39). Ich obecność w paszy nie jest obojętna dla organizmu. Wskazuje się na pozytywne efekty wypasania zwierząt na pastwisku. W pewnym stopniu mogą one być związane właśnie z ziołami. Konie pasące się na pastwisku chętnie przygryzają niektóre rosnące tam zioła, choćby mniszka pospolitego (3, 12). Są jednak i takie rośliny zielarskie, których konie unikają. Przykładem jest pokrzywa (18, 39).
Zioła od wieków mają duże znaczenie w medycynie ludowej. Część z nich jest używana w celach kulinarnych. W ostatnich czasach wzrasta zainteresowanie ziołami również w odniesieniu do zwierząt, między innymi koni. Dodatki ziołowe są stosowane u tego gatunku zarówno w krajach rozwijających się, jak i wysoko rozwiniętych (10, 14, 22, 29). W badaniach przeprowadzonych w Kanadzie ponad 10% koni wyścigowych otrzymywało różne preparaty ziołowe (29). Według informacji uzyskanych od kilku wybranych firm handlujących w Szwecji ziołami dla koni, najczęściej kupowane to hakorośl rozesłana, potocznie zwana diabelskim szponem lub czarcim pazurem, a także rumianek pospolity, mniszek pospolity, pokrzywa zwyczajna i niepokalanek pospolity (14).