Duże zwierzęta: farmakologia
Leczenie bólu u koni. Cz. I. Mechanizm powstawania i grupy leków stosowane w terapii
lek. wet. Olga Drewnowska1
prof. dr hab. Charles Short2
dr n. wet. Bernard Turek1
Ból definiuje się jako odpowiedź na rzeczywiste lub postrzegane uszkodzenie tkanek. Takie rozróżnienie jest istotne, ponieważ nie zawsze ból odczuwany jest jednoznaczny z rozmiarem uszkodzeń w organizmie. Ból znacząco wpływa na dobrostan zwierząt, ich zdolność do prawidłowego funkcjonowania oraz poziom wydolności sportowej.
SUMMARY
Analgesic treatment in horses. Part 1. Pain mechanisms and medications used in therapy
Pain has been defined as a response to actual or perceived tissue damage. It alters the well-being of the horse and its ability to function in an expected manner. Analgesic management aims to reduce the pain felt by the animal as well as to identify the location of the pain, perform clinical diagnostic procedures or as part of general anesthesia. Medications for controlling equine pain include NSAIDs, corticosteroids, opioids, α2-adrenergic agonists, anesthetics such as ketamine or representatives of other drug classes such as lidocaine, metamizole or hyoscine N-butylbromide. The choice depends on the location of the pain, the mechanisms involved in transmission and the mechanisms of action of the medications chosen. The side effects as well as advantages of individual medications should be taken into consideration.
Key words: equine analgesia, equine pain management, pain therapy
Trudno jednoznacznie scharakteryzować pojęcie bólu, ponieważ z zupełnie innym zjawiskiem ma do czynienia lekarz w przypadku konia sportowego, u którego wykryto przemieszczenie jelit cienkich i postępuje ich martwica, niż przy przewlekłym (lub nawet początkowo nieobecnym) bólu u konia z odłamem chrzęstno-kostnym w stawie pęcinowym. W pierwszym przypadku jedynym rozwiązaniem jest zdecydowane leczenie chirurgiczne oraz farmakoterapia. W przypadku drugim pacjent taki często początkowo w ogóle nie jest poddawany terapii, a leczenie w postaci środków farmakologicznych lub zabiegu chirurgicznego podejmuje się dopiero po wystąpieniu objawów. W obu przypadkach inne są również szanse na całkowite wyeliminowanie bólu.
Mimo upływu lat wciąż najpopularniejszymi grupami leków używanych w leczeniu przeciwbólowym pozostają środki z grupy niesteroidowych przeciwzapalnych (NLPZ, ang. NSAID – nonsteroidal anti-inflammatory drug), steroidowe leki przeciwzapalne, leki opioidowe oraz α2-agoniści.
W wyniku uszkodzenia tkanki dochodzi do wydzielania neuropeptydów oraz stymulacji produkcji neuroprzekaźników, co skutkuje zmianą zachowania zwierzęcia. Inne elementy ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego będą jednak aktywowane w przypadku b...
