Choroby macicy występują względnie często. U wszystkich gatunków stanowią jedną z głównych przyczyn niepłodności żeńskiej, a niekiedy niosą także zagrożenie dla życia samicy. W początkowych stadiach, gdy stopień rozwoju choroby jest nieznaczny, wiele z nich – głównie w postaci przewlekłej – przebiega bezobjawowo. W odróżnieniu od nich te występujące w postaci ostrej, jak np. poporodowe zapalenie macicy (metritis puerperalis acuta), ujawniają się gwałtownie, z wyraźnymi objawami miejscowymi i ogólnymi.

Zaawansowane przewlekłe choroby macicy, jak np. ropomacicze, są na ogół rozpoznawane trafnie i bez większych trudności. Problemem jest natomiast wczesne zdiagnozowanie zmian patologicznych o jeszcze niewielkim nasileniu i przy braku typowego obrazu klinicznego. Rozpoznanie takich stanów jest ważne z tego względu, że podjęcie właściwego leczenia zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych i groźnych dla życia powikłań narastających wraz z rozwojem choroby. Kolejną przesłanką, ważną dla hodowców, jest szansa na zachowanie płodności, która byłaby czasowo lub trwale utracona u samic z późno rozpoznaną chorobą. Celem tego artykułu jest przybliżenie wybranych nowoczesnych technik diagnostycznych stosowanych w rozpoznawaniu chorób macicy u psów i kotów.

Najczęstsze zmiany patologiczne w obrębie endometrium można podzielić na przerostowo-rozrostowe oraz zapalne – będące konsekwencją zakażenia. Wady wrodzone macicy, jak również nowotwory tego narządu, może poza mięśniakami (wywodzącymi się z tkanki mięśniowej gładkiej), są stwierdzane rzadko (26). Metody leczenia poszczególnych stanów chorobowych oraz rokowanie względem przeżycia i pełnego wyzdrowienia różną się znacznie, dlatego też pomocne mogą być nowe metody diagnostyczne i biomarkery pozwalające na bardziej precyzyjne i wczesne rozpoznanie (15).