MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Akademia po Dyplomie POLECAMY Multiforum Webinaria
Filmy
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zarejestruj
Zaloguj
Zarejestruj
Trwa Wiosenna Promocja! Rabaty do -80% na publikacje i multimedia weterynaryjne. Skorzystaj z oferty >

Behawioryzm Konie

Mechanizm agresji i jej terapia u koni

05/11/2020

Behawioryzm

Mechanizm agresji i jej terapia u koni

prof. dr hab. Bogdan Feliks Kania

Instytut Nauk Weterynaryjnych Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie

 Z punktu widzenia psychopatologicznego agresja jest zazwyczaj świadomym i celowym zachowaniem, mającym na celu spowodowanie bólu, uszkodzenia bądź straty. U koni agresja jest problemem podstawowym i przejawia się w postaci pościgu za innym osobnikiem, mocowania się szyjami, wierzgania (i groźby kopnięcia) oraz gryzienia. Objawy agresji obejmują pokładanie uszu po sobie, cofanie warg, gwałtowne ruchy ogona, grzebanie kończynami, schylanie głowy, wydalanie kału, rżenie (chrapanie). Osobniki podporządkowane (łagodne) reagują unikaniem, opuszczaniem szyi i głowy, podkulaniem ogona i odwracaniem się od agresora.

Mechanizm zachowań agresywnych

Zachowanie koni najlepiej zrozumieć z punktu widzenia konia jako ofiary, z dobrze rozwiniętym mechanizmem „uciekaj albo walcz” (fight-or-flight). Pierwszą reakcją na zagrożenie jest ucieczka. Niekiedy zdarza się jednak, że konie rezygnują z ucieczki i bronią samych siebie lub swego potomstwa.

Dzięki selektywnej hodowli niektóre rasy koni są spokojne i uległe, szczególnie duże rasy koni pociągowych. Z drugiej strony większość koni lekkich była doskonalona pod względem szybkości, zwinności, czujności i osiąganych wyników w oparciu o naturalne cechy odziedziczone po dzikich przodkach. Końskie instynkty mogą być wykorzystane w celu osiągnięcia korzyści przez człowieka, na przykład by rozwinąć więź między koniem a człowiekiem. Techniki postępowania różnią się od siebie, ale są częścią sztuki treningu konia.

Konie wyewoluowały z małych ssaków, których przetrwanie zależne było od zdolności do ucieczki przed drapieżnikami. Mechanizm ten nadal jest zachowany u współcześnie żyjących koni. Ludzie usunęli wiele drapieżników z życia koni domowych, jednakże ich pierwszym instynktem, gdy czują się zagrożone, jest ucieczka. Jeśli ucieczka jest niemożliwa, koń przechodzi do gryzienia, kopania, stawiania się, skakania i wspinania w celu samoobrony (1, 2).

Wiele naturalnych wzorców zachowań koni, takich jak tworzenie stada i społeczne grupowanie aktywności, jest bezpośrednio związanych z byciem ofiarą (3). Reakcja „uciekaj lub walcz” na czynnik agresywny (stresor) pobudza szlaki nerwowe oraz powoduje powstawanie impulsów nerwowych, które uwalniają hormony do krwiobiegu. Gdy koń reaguje na zagrożenie, w pierwszej chwili może „zastygać w bezruchu” w przygotowaniu do ucieczki. Reakcja ta zaczyna się w ciele migdałowatym, które wywołuje odpowiedź nerwową w podwzgórzu w postaci stymulacji osi podwzgórzowo-przysadkowo-korowo-nadnerczowej i autonomicznego układu współczulno-rdzeniowo-nadnerczowego (HPA – hypothalamo-pituitary-axis oraz SAS – sympatio-adrenal-axis) (4).

Artykuł dostępny tylko dla zalogowanych użytkowników

Zaloguj się

Nie masz konta na Magwet? Załóż konto
Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Dominacyjna agresja wewnątrzgatunkowa

Agresja dominacyjna jest normalnym zachowaniem u koni. Zalicza się do niej wszystkie te elementy zachowania, które mają na celu utworzenie odpowiedniej hierarchii [...]

Agresja matczyna

Agresja matczyna skierowana przeciwko osobnikom tego samego gatunku lub też przeciwko człowiekowi ma na celu ochronę potomstwa. Jest ona naturalną reakcją, [...]

Agresja na tle seksualnym u ogierów

Przyczyny tego zjawiska są często wieloczynnikowe. Z patofizjologicznego punktu widzenia rozważa się udział wysokiego stężenia testosteronu i(lub) skomplikowanej reakcji behawioralnej na konkurencję [...]

Agresja dominacyjna względem człowieka

Człowiek jest z reguły akceptowany przez konie jako partner socjalny. Prowadzi to do sytuacji, w których zwierzę stara się ustalić hierarchię w interakcji z człowiekiem. [...]

Leczenie

Leczenie agresji u koni polega głównie na pracy behawioralnej ze zwierzęciem już od młodego wieku. Jest to niestety proces powolny, wymagający dużego [...]

OSTATNIO DODANE
[relacja] APD Weterynaria 2023 - edukacja dla przyszłości - interdyscyplinarne wyzwania współczes...
Radiologia Klatki Piersiowej i Jamy Brzusznej: Pakiet kursów ze zniżką i aż 60 pkt edukacyjnych!
Drobnoustroje ciągle górą
Coraz łatwiej o wypalenie zawodowe
XVII Konferencja Bujatryczna, 26-27.05.2023 r., PIWet–PIB, Puławy
POLECANE ARTYKUŁY
Choroby zakaźne
Zołzy nadal światowym problemem
Choroby zakaźne
Aktualne możliwości leczenia grzybicy worków powietrznych u koni
Diagnostyka obrazowa
Zmiany radiologiczne w okolicy stawu pęcinowego u koni niewykazujących kulawizny
Chirurgia
Endoskopowe zabiegi chirurgiczne z użyciem lasera w obrębie gardła i krtani u koni
Rozród
Zapalenie łożyska u klaczy – przyczyny, rozpoznawanie i leczenie
Behawioryzm
Wydalanie moczu przez koty w niepożądanych miejscach – postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne
Behawioryzm
Mechanizm agresji i jej terapia u koni
Behawioryzm
Co stanowi większy problem w praktyce behawioralnej – zwierzę czy jego właściciel? Cz. I
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Powązkowska 44C
01-797 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj