Higiena żywności
Produkty pochodzenia zwierzęcego jako źródło chorób pasożytniczych człowieka
Dr n. wet. Przemysław Zięba1
lek. wet. Jerzy Zarzeczny2
dr n. wet. Aneta Nowakiewicz3
prof. nadzw. dr hab. n. med. Iwona Bojar4
dr n. wet. Maria Studzińska5
Choroby pasożytnicze przenoszone drogą alimentarną są w dalszym ciągu dużym problemem zarówno epidemiologicznym, jak i diagnostycznym. Bardzo dużą grupę pasożytów człowieka stanowią pasożyty wewnętrzne przenoszone na człowieka w trakcie spożywania produktów spożywczych zwierzęcego pochodzenia. Oprócz najbardziej znanych parazytoz, stosunkowo często zdarzają się choroby wywołane przez pasożyty występujące w strefie tropikalnej i subtropikalnej, co jest związane z rozwojem turystyki i migracji ludności. Głównym elementem łańcucha bezpieczeństwa żywności jest Inspekcja Weterynaryjna, która na mocy prawa nadzoruje produkcję żywności zwierzęcego pochodzenia, przyczyniając się do wyeliminowania bądź znacznego ograniczenia możliwości zakażeń człowieka pasożytami.
Summary
Animal products as a potential source of human parasitic diseases
Foodborne parasitic diseases continue to be a significant epidemiological and diagnostic problem. Internal parasites transmitted to humans during consumption of food products of animal origin constitute a very large group of human parasites. In addition to the most well-known parasitoses, diseases caused by parasites present in tropical and subtropical zones are also relatively common, which is linked to the growth of tourism and human migration. The key element in the food safety chain is the Veterinary Inspection, which by law oversees the production of foods of animal origin, thus eliminating or significantly reducing the risk of parasitic infection in humans.
Key words: internal parasites, food, Veterinary Inspection
Wstęp
Inwazje pasożytów u zwierząt i człowieka są zjawiskiem powszechnym. W obrębie organizmów klasyfikowanych jako pasożyty bardzo dużą grupę stanowią pasożyty przenoszone na człowieka drogą alimentarną. Człowiek od dawna był świadomy pewnych zagrożeń wynikających ze spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie potrafiąc zdefiniować dokładnie przyczyny, wprowadzał przepisy sanitarne, które przybierały formę nakazów religijnych bez podania naukowej argumentacji.
Pomimo rozwoju cywilizacyjnego, podniesienia standardów higienicznych i postępu naukowego, choroby pasożytnicze są w dalszym ciągu sporym problemem nawet w wysoko rozwiniętych krajach europejskich, w tym w Polsce. Dowodzi tego bardzo częsta obecność przeciwciał świadczących o kontakcie z niektórymi patogenami, na przykład z pierwotniakiem Toxoplasma gondii, w odniesieniu do którego nawet 50% populacji Polski jest serododatnia. Zmienia się obraz parazytoz człowieka i zwierząt, ale problem chorób pasożytniczych pozostaje. Jedynie nowoczesne metody nadzoru nad ich występowaniem oraz doskonalsze metody diagnostyczne pozwalają na ograniczenie ich rozprzestrzeniania się.
