BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Duże zwierzęta
Możliwości wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu chorób ścięgien u koni
lek. wet. Aleksandra Skalec1
dr hab. Maciej Janeczek1
dr hab. Krzysztof Marycz2
dr n. wet. Radomir Henklewski3
dr hab. Aleksander Chrószcz1
Ze względu na rosnące zainteresowanie zarówno lekarzy weterynarii, jak i właścicieli zwierząt leczeniem chorób ścięgien u koni przy użyciu komórek macierzystych, zasadne jest przybliżenie tematyki związanej z tym zagadnieniem. Znajomość procesów zachodzących w gojącym się ścięgnie oraz mechanizmu działania komórek macierzystych ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia sposobu, w jaki mogą one ingerować w procesy naprawcze w uszkodzonej tkance.
Summary
Possibilities for using stem cells in equine tendonitis therapy
Tendon injuries are among the most common causes of lameness in horses. Due to a long recovery time and high incidence of re-injury, they are often career-ending events in race horses. The growing interest in the use of regenerative medicine for treatment of tendon injuries has prompted us to present the key points of stem cell therapy.
Key words: equine, superficial digital flexor tendon, tendonitis, stem cells, treatment
Urazy ścięgien u koni
Uszkodzenia ścięgien stanowią jeden z najbardziej istotnych problemów w medycynie koni. Częstotliwość występowania stawia je wśród najczęstszych chorób układu ruchu (11). Należy też zwrócić uwagę na bardzo długi okres rehabilitacji oraz wysokie prawdopodobieństwo ponownego urazu (1). Najczęściej dotyczą one ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców (6) i niejednokrotnie stanowią przyczynę zakończenia kariery sportowej koni w różnych dyscyplinach jeździeckich (14). Szacuje się, że u koni wyścigowych uszkodzenia ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców występują u 24% zwierząt będących w treningu (3), stanowią 46% wszystkich urazów i 90% uszkodzeń ścięgien w sezonie wyścigowym (11). Częstotliwość ich występowania sięga 6,9/1000 startów (11).
Tradycyjne metody leczenia obejmują odpowiednio ułożony program ruchowy, dostosowany indywidualnie do każdego przypadku (1, 4, 14, 31, 35), chłodzenie kończyny (1, 2, 35), podawanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych ogólnie i zewnętrznie (1, 2, 4), dościęgnowe podawanie kwasu hialuronowego (HA), fumaranu beta-aminopropionitrylu (BAPN) (1, 14) oraz dościęgnowe i ogólne podawanie glikozaminoglikanów (PSGAG) (1, 14). Z metod chirurgicznych najczęściej stosowane jest rozwarstwienie (splitting) ścięgna i przecięcie (desmotomia) więzadła dodatkowego ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców (1, 2, 4, 35, 38). Aktualnie stosowana jest również terapia falami uderzeniowymi generowanymi pozaustrojowo (extracorporeal shock wave therapy) (1).