Zasada działania i leczenia

Falę uderzeniową jako zjawisko fizyczne najogólniej można opisać jako pojedynczy impuls o niewielkiej częstotliwości (do 20 MHz), amplitudzie ciśnienia do 120 MPa, niskim napięciu fali, małej szerokości pasma (ok. 6 dB) i krótkim czasie narastania (ok. 10-30 ns). Jest to fala mechaniczna (akustyczna), która charakteryzuje się skokowym wzrostem ciśnienia, wysoką amplitudą i brakiem okresowości. Zjawiska te zostały wykorzystane przy konstruowaniu aparatów terapeutycznych i rehabilitacyjnych, które znalazły zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Wykorzystywana jest w nich energia kinetyczna pocisku, wyzwolona najczęściej sprężonym powietrzem, która jest przenoszona poprzez uderzenie w aplikator do przekaźnika fali uderzeniowej. Wygenerowana w ten sposób fala uderzeniowa rozchodzi się w środowisku promieniście bądź w sposób skupiony (w zależności od rodzaju użytego przekaźnika fali uderzeniowej). Efektywna głębokość penetracji fali zależy od użytego przekaźnika (aplikatora) i wartości ustawionej energii (ciśnienia) generowanej przez aparat. Głębokość penetracji sięga zazwyczaj od 4 do 7 cm. Do generowania fali uderzeniowej wykorzystuje się źródła elektrohydrauliczne, elektromagnetyczne, piezoelektryczne, pneumatyczne.

Z końcem lat 80. ubiegłego wieku rozpowszechniła się terapia z użyciem fal uderzeniowych jako metoda leczenia bólu w przypadkach chorób mięśniowo-szkieletowych. Wykorzystuje się w niej zogniskowane punktowo fale o najwyższym ciśnieniu w obrębie chorej tkanki – terapia skupioną falą uderzeniową (ang. FSWT, ESWT – Extracorporeal Shock Waves Therapy). Użyte fale mogą być niskoenergetyczne – 0,2 mJ/mm² (LESWT – low energy shock-wave therapy), lub wysokoenergetyczne – powyżej 0,2 mJ/mm² (HESWT – high energy shock-wave therapy), w zależności od potrzeb i rodzaju zastosowanej terapii. Skupiona wiązka fali trafia precyzyjnie w zmienione chorobowo miejsce, nie wywierając wpływu na zdrowe tkanki.