Spośród 70 chorób wywoływanych przez wirusy tworzące kompleks antygenowy wirusów japońskiego zapalenia mózgu (FJEAC, Japanese Encephalitis Antigenic Complex), japońskie zapalenie mózgu (JE, Japanese Encephalitis) nadal odgrywa ważną rolę, obok żółtej gorączki, dengi i choroby Zachodniego Nilu.  Wektorem dla 50 gatunków wirusów FJEAC są stawonogi (8). Pomimo stosowania restrykcyjnych metod profilaktyki, dezynfekcji, zwalczania wektorów oraz szczepienia zwierząt i ludzi nie udało się unicestwić nie tylko żółtej gorączki, dengi i choroby Zachodniego Nilu, ale i japońskiego zapalenia mózgu. Choroby te nadal często atakują ze zdwojoną siłą, zbierając corocznie obfite żniwo.

JE, ze względu na rozprzestrzenienie w skali międzynarodowej, znaczne szerzenie się w obrębie wrażliwych populacji i potencjał zoonotyczny, znalazło się na liście chorób zakaźnych zwierząt rejestrowanych przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (OIE) (14, 18). Wirus JE wywołuje u koni i u ludzi odrębne jednostki chorobowe, u świń jest najczęściej przyczyną ronień i rodzenia martwych prosiąt, natomiast u bydła, owiec, kóz, psów, kotów, gryzoni, ptaków i nietoperzy powoduje zakażenia bezobjawowe. Subkliniczne zakażenia występują też prawdopodobnie u żab i u węży (10, 12).

Japońskie zapalenie mózgu może wydawać się w Europie chorobą egzotyczną, a tym samym niewartą poświęcenia mu większej uwagi ze względów epidemiologicznych. Nie ma jednak pewności, że w Europie, pomimo działań podejmowanych przez OIE, nie wystąpią ...

Epidemiologia

Japońskie zapalenie mózgu koni i ludzi występuje głównie w Azji Wschodniej, zwłaszcza w Japonii, Korei, Chinach, na Tajwanie, ponadto w Indiach i na dalekim wschodzie Rosji (11). Szybko postępująca globalizacja i zmiany klimatyczne przyczyniają si...