Duże zwierzęta
Elektrokardiografia w praktyce klinicznej koni. Cz. III. Migotanie przedsionków
lek. wet. Katarzyna Michlik
dr hab. Agnieszka Noszczyk-Nowak prof. UP
Migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF) jest najczęściej notowaną patologiczną arytmią u koni. Charakteryzuje się brakiem załamków P, obecnością fali f oraz nieregularną akcją komór. Stanowi jedną z przyczyn niewydolności wysiłkowej u koni użytkowanych sportowo, zwłaszcza koni wyścigowych.
SUMMARY
Electrocardiography in equine practice. Part 3. Atrial fibrillation
Atrial fibrillation (AF) is the most common arrhythmia in horses. This anomaly is characterized by the absence of P waves, the presence of f waves and disruption of rhythmic ventricular activity (irregular R-R intervals). It is one of the causes of poor performance in athletic horses, especially in racehorses.
Key words: electrocardiography, atrial fibrillation, horse
Migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF) jest najczęściej występującą patologiczną arytmią u koni. Są one predysponowane do rozwoju tego rodzaju niemiarowości. Jest to związane z dużym obszarem syncytium komórek przedsionkowych i dominującym wpływem nerwu błędnego. Skutkuje to względną niejednorodnością stanu czynnościowego kardiomiocytów (skrócenie okresu refrakcji), co tworzy bardzo dobre warunki dla powstania pętli re-entry (2). U większości koni z AF nie stwierdza się zmian morfologicznych w mięśniu przedsionków, dlatego ten typ migotania nosi nazwę łagodnego, samotnego migotania przedsionków (ang. lone atrial fibrillation). Zdarza się jednak, że migotanie towarzyszy przebudowie przedsionków (głównie przy powiększeniu przedsionka lewego) lub pojawia się przy niewydolności serca rozwijającej się na tle wrodzonych albo nabytych chorób serca.
Czynnikiem ryzyka występowania AF są także wahania stężenia potasu i(lub) magnezu we krwi, co ma miejsce m.in. przy długotrwałym podawaniu furosemidu (lek moczopędny nieoszczędzający potasu) lub utracie elektrolitów przy zwiększonej potliwości w czasie pracy bądź transportu. Nie potwierdzono predyspozycji płciowych do występowania AF. Arytmia ta obserwowana jest głównie u koni o dużej masie ciała (duża masa przedsionków). Wspomina się także o predyspozycjach rasowych u kłusaków amerykańskich (1, 2). Niestety rutynowe badanie kardiologiczne nie pozwala na wykluczenie zmian mikrostrukturalnych lub czynnościowych w obrębie komórek, które również mogą stanowić czynnik ryzyka dla występowania tej arytmii. AF jest też spotykane u źrebiąt noworodków, zwłaszcza u tych narażonych na niedotlenienie (ciężki poród, patologie w obrębie łożyska), ale niemiarowość ta powinna ulec samoczynnemu wycofaniu w ciągu 15 minut po porodzie (5).
