Duże zwierzęta
Rozpoznawanie zaburzeń rytmu serca u koni
lek. wet. Małgorzata Wielgosz
prof. dr hab. Zdzisław Gajewski
lek. wet. Monika Petrajtis-Gołobów
dr n. wet. Jacek Sikora
Arytmie serca u koni występują dość często. Ich przyczyny można podzielić na związane z chorobami serca i inne. Do tych pierwszych należą choroby zastawek, wady wrodzone serca, choroby osierdzia, a przede wszystkim mięśnia sercowego, na przykład jego zapalenie (1), zwłóknienie (2), urazy lub nowotwory. Jednakże u koni zdecydowanie częściej spotyka się zaburzenia rytmu serca spowodowane niedotlenieniem, kwasicą metaboliczną, zaburzeniami elektrolitowymi (3), endotoksemią (4) oraz wieloma lekami, włączając te, które są stosowane w leczeniu arytmii (5, 6).
SUMMARY
Diagnosis of cardiac arrhythmias in horses
Arrhythmias are common in horses, but very rarely require specific antiarrhythmic therapy. A cardiac arrhythmia heard on auscultation requires an electrocardiogram in order to make an accurate diagnosis. In each case, an ECG-based diagnosis should be compared with the clinical symptoms manifested by the horse. Laboratory tests, examination of the horse in motion and echocardiography should be performed to determine the cause of the arrhythmia.
Key words: arrhythmias in horses, ECG, equine cardiology
Pierwszym krokiem do wykrycia arytmii jest przeprowadzenie badania ogólnego i podstawowego badania kardiologicznego (ryc. 1). Ustalając częstość uderzeń serca, należy je zróżnicować jako normalne, wolne lub szybkie. Podczas badania trzeba również określić regularność rytmu serca i sklasyfikować go jako regularny, regularnie nieregularny albo nieregularnie nieregularny. U normalnego zdrowego konia występują 28-44 uderzenia serca na minutę w spoczynku, a w trakcie maksymalnego wysiłku liczba ta może wzrosnąć do 220-240 (7). Równocześnie z osłuchiwaniem należy przeprowadzić badanie tętnienia tętnic, aby określić jakość tętna i ustalić, czy jest ono zsynchronizowane z każdym uderzeniem serca. W badaniu żył należy zwrócić uwagę na występowanie ewentualnego tętna żylnego lub nadmiernego wypełnienia żył (8).
Rozpoznanie zaburzenia rytmu serca na podstawie osłuchiwania serca wymaga potwierdzenia za pomocą badania elektrokardiograficznego wykonanego w spoczynku. Najczęściej badanie EKG spoczynkowe przeprowadza się z wykorzystaniem systemu apex-base, który jest stosunkowo dobrze tolerowany przez konie. Zapis EKG u koni wykonuje się standardowo przy ustawieniu szybkości przesuwu papieru na 25 mm/s oraz amplitudy 10 lub 5 mm/mV, w zależności od wielkości kompleksu QRS. Ustawienia te mogą być zmieniane w przypadku tachykardii lub bradykardii (9).
