Duże zwierzęta
Choroby układu moczowego koni. Cz. I
prof. dr hab. Józef Nicpoń
lek. wet. Katarzyna Michlik
Podstawowym badaniem klinicznym nerek oraz moczowodów jest omacywanie poprzez prostnicę. Niezmienione moczowody są niewyczuwalne przez ścianę jelita. Bardzo przydatne w rozpoznawaniu chorób układu moczowego jest badanie ultrasonograficzne, badanie endoskopowe oraz biopsja nerek. Często dla prawidłowego rozpoznania niezbędne jest wykonanie badania moczu i krwi. Ważna jest również ocena bakteriologiczna moczu. W pracy omówiono poszczególne jednostki chorobowe, takie jak niewydolność nerek, mocznica, zapalenie nerek, zespół nerczycowy, zwyrodnienie i marskość, zawał, wady wrodzone i nabyte, nowotwory oraz choroby pasożytnicze nerek.
Summary
Urinary system diseases in the horse. Part I
The most important clinical examination of kidneys and ureters in the horse is palpation during rectal examination. Normal ureters should not be palpable through the intestinal wall. Ultrasound imaging, endoscopic examination, and kidney biopsy are very useful techniques in diagnostic work-up of urinary tract diseases. To make a proper diagnosis, blood tests and urinalysis are frequently needed. A urine culture may also be very important. This paper discusses individual urinary system conditions, including renal failure, uremia, nephritis, nephrotic syndrome, kidney degeneration and cirrhosis, renal infarction, congenital and acquired defects, neoplasms and parasitic diseases of the kidneys.
Key words: horse, kidney, diseases
Choroby układu moczowego u koni występują bardzo rzadko (30). Według Kellera na podstawie jego 28-letniej praktyki stanowiły one 0,13% wszystkich zachorowań i tylko 0,35% spośród chorób wewnętrznych koni (39).
Podstawowym badaniem nerek, moczowodów i pęcherza moczowego jest omacywanie poprzez prostnicę. Obydwie nerki są gładkie i leżą w pobliżu aorty, lewa nerka jest nieco przesunięta do tyłu. Niezmienione moczowody są niewyczuwalne przez ścianę jelita. Pęcherz leży pod prostnicą, bezpośrednio na miednicy w początkowej jej części.
Badania cewki moczowej dokonujemy poprzez oglądanie, omacywanie poprzez prostnicę, a także kateteryzację.
Bardzo przydatne w rozpoznawaniu chorób układu moczowego są także: badanie ultrasonograficzne (3, 26), RTG (31), badanie endoskopowe oraz biopsja nerek w celu wykonania badań histopatologicznych (21, 37).
Często niezbędne jest wykonanie badania moczu i krwi. W moczu należy uwzględnić ciężar właściwy, pH, zawartość białka (norma poniżej 1‰), glukozy (norma poniżej 0,2‰), hemoglobiny, mioglobiny, barwników żółciowych (norma poniżej 1‰), natomiast w osadzie moczu rodzaj kryształów, obecność i liczbę leukocytów oraz erytrocytów, komórek nabłonka, rodzaje wałeczków. Ważne jest również badanie bakteriologiczne moczu.
