Dermatologia
Czy warto dzielić włos na czworo? Cz. I
lek. wet. Joanna Karaś-Tęcza1
dr n. wet. Joanna Czogała2
W przypadku pacjenta dermatologicznego ustalenie rozpoznania powinno opierać się na szczegółowym wywiadzie, badaniu klinicznym oraz na badaniach dodatkowych – szczególnie ważnych w przypadku chorób skóry. Celem zarówno wywiadu, jak i badania klinicznego jest sporządzenie możliwie krótkiej listy rozpoznań różnicowych. Dalsze zawężenie tej listy staje się możliwe właśnie na podstawie umiejętnie dobranych i prawidłowo przeprowadzonych badań dodatkowych. Jednym z nich jest mikroskopowe badanie włosów – trichogram. W codziennej praktyce to szybkie, proste i mało kosztowne badanie jest niestety często niedoceniane lub wręcz zupełnie pomijane.
Summary
Splitting hairs – is it worth the effort?
The prerequisites of effective dermatological diagnosis are a detailed history, thorough clinical investigation and additional tests which are especially important in skin diseases. History and clinical investigation serve to obtain a list of potential diseases for differential diagnosis. Further work-up of the list is only possible if a series of targeted tests are performed in a proper manner. One of the tests is trichoscopy – a method in which hair sample morphology is evaluated under the microscope. Trichoscopy can be a valuable tool for differential diagnosis of many skin diseases. It is neither difficult nor expensive, but unfortunately its role and usefulness are usually underestimated.
Key words: trichoscopy, hair investigation, differential diagnosis, anagen, telogen, alopecia
Wstęp
Włosy, oprócz licznych funkcji pełnionych w organizmie, takich jak termoregulacja, ochrona mechaniczna czy funkcje sensoryczne, są jednocześnie doskonałym przedmiotem badania. Badanie to w szybki i – co istotne – nieinwazyjny sposób dostarcza informacji na temat patologii pochodzenia wewnętrznego i zewnętrznego. Lista chorób, w których przebiegu wykonanie trichogramu może się okazać pomocne, jest bardzo długa. Należą do nich między innymi: grzybica, nużyca, łysienie rozjaśniające włos, łysienie anagenowe, łysienie telogenowe oraz łysienie o podłożu hormonalnym. Charakterystyczny obraz włosa towarzyszy między innymi węzłowej łamliwości włosa (trichorrhexis nodosa) czy trichomalacji.
Technika badania
Badanie trichogramu nie wymaga szczególnego przygotowania. Procedura polega na uchwyceniu blisko skóry niewielkiej liczby (zwykle około 20-30) włosów i wyrwaniu ich zgodnie z kierunkiem wzrostu (ryc. 1). Jeżeli siła, z którą wyrywa się włosy, jest...
Już podczas pobierania włosów do wykonania trichogramu można ocenić stopień ich osadzenia w skórze właściwej. Jeśli włosy są osadzone słabo lub bardzo słabo, należy brać pod uwagę choroby przebiegające z zapaleniem mieszków włosowych pochodzenia p...