Zapalenie gruczołów łojowych jest idiopatyczną dermatozą, w której przebiegu dochodzi do zapalenia, a następnie całkowitego zniszczenia gruczołów łojowych. Choroba związana jest z reakcją autoimmunologiczną skierowaną przeciwko antygenom gruczołów łojowych, natomiast patogeneza pozostaje nie do końca wyjaśniona. W przypadku psów rasy akita oraz pudli uznawana jest za dermatozę dziedziczną (z autosomalnym recesywnym dziedziczeniem). Zapalenie gruczołów łojowych opisywane jest również u królików, rzadko u kotów, koni oraz ludzi.

Patogeneza

Gruczoły łojowe rozproszone są na całej powierzchni owłosionej skóry. Dzięki produkcji łoju (sebum), który tworzy na powierzchni naskórka cienką powłokę umożliwiającą utrzymanie odpowiedniego nawodnienia, skóra jest miękka i elastyczna. Wydzielina gruczołów łojowych zabezpiecza również skórę i włosy przed przemoczeniem oraz stanowi warstwę termoizolacyjną. Część oleista produkowanej wydzieliny nadaje włosom połysk. Dodatkowo łój jest formą fizycznej bariery dla zarazków oraz pełni rolę feromonu. Wiele spośród kwasów tłuszczowych będących składnikami łoju ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Jeżeli więc czynność gruczołów łojowych jest upośledzona, dość szybko możemy zaobserwować zmiany w okrywie włosowej oraz wtórne zakażenia bakteryjne i grzybicze. Włos staje się wówczas suchy, matowy, pojawiają się wyłysienia oraz łuski na skórze.

Zapalenie gruczołów łojowych może mieć charakter pierwotny, czyli idiopatyczny, lub też pojawić się wtórnie w związku z innymi chorobami zapalnymi skóry. Do chorób, w których przebiegu dochodzi do niszczenia gruczołów łojowych, należą: leiszmanioza, trądzik, nużyca, zespół skórno-naczyniówkowy, młodzieńcze jałowe ziarniniakowe zapalenie skóry, idiopatyczny jałowy ziarniniak i ziarniniak ropny.

Etiologia zapalenia pierwotnego nie jest do końca poznana. Istnieje kilka hipotez wyjaśniających ten proces:

1. choroba o podłożu immunologicznym lub autoimmunologicznym skierowana przeciwko gruczołom łojowym

2. zaburzenie rogowacenia powodujące niedrożność przewodów gruczołów łojowych (u pudli dużych i akita mieszkowa hiperkeratoza jest dominującym objawem, który utrzymuje się jeszcze długo po zniszczeniu gruczołów łojowych)

3. nieprawidłowości w metabolizmie lipidów powodujące zaburzenia keratynizacji oraz produkcji łoju

4. choroba dziedziczna prowadząca do uszkodzenia gruczołów łojowych.

W związku z dobrą reakcją na leczenie cyklosporyną (lekiem immunosupresyjnym) wydaje się, że tło immunopatologiczne choroby jest wysoce prawdopodobne. Zapalenie gruczołów łojowych stwierdza się również dużo częściej u pudli oraz psów rasy akita. W...