Duże zwierzęta
Diagnostyka różnicowa przejściowej utraty przytomności u koni na przykładzie pacjenta z narkolepsją
lek. wet. Katarzyna Michlik
dr hab. Urszula Pasławska
Malwina Słowikowska1
prof. dr hab. Józef Nicpoń
Diagnostyka różnicowa utraty przytomności u koni powinna uwzględniać padaczkę, arytmie, choroby wirusowe, pierwotniacze, hipoglikemię, hipokalcemię, endotoksemię, hipertermię niegorączkową i narkolepsję. Narkolepsja jest rzadką chorobą koni, choć stwierdzono większą częstość jej występowania u kuców szetlandzkich, amerykańskich koni miniaturowych i zimnokrwistych koni suffolk. Opis przypadku dotyczy łagodnej formy narkolepsji u 21-letniego wałacha rasy małopolskiej, u którego od 9 lat obserwowano ataki nadmiernej senności indukowane monotonią. Epizody w postaci obniżenia napięcia mięśni szyi, opadania głowy i uginania się kończyn piersiowych bez całkowitej utraty równowagi trwały od kilku sekund do kilku minut i powtarzały się nawet do kilku razy dziennie. Ataki nigdy nie zdarzały się w trakcie pracy, dlatego nie zalecono ograniczeń w zakresie użytkowania.
Summary
Differential diagnosis of transient loss of consciousness in horses. A case report of a patient with narcolepsy
Differential diagnosis of the loss of consciousness in horses should take into consideration epilepsy, arrhythmias, viral and protozoal diseases, hypoglycaemia, hypocalcaemia, endotoxaemia, overheating and narcolepsy. Narcolepsy is rare in horses, but a predisposition has been reported in the Shettland Pony, American Miniature Horse and Suffolk horses. This case report describes a mild form of narcolepsy in a 21-year old gelding. The horse demonstrated monotony-induced excessive drowsiness. Episodes of loss of muscle tone of the head and neck followed by a buckling of the forelimbs with body imbalance within a few seconds or minutes were reported. They recurred even several times daily. The episodes never occurred during work, and for that reason there were no limitations in the use of the horse.
Key words: horse, narcolepsy, loss of consciousness
Wstęp
Nagła utrata przytomności stanowi u koni problem dużo większej rangi niż u małych zwierząt, ponieważ zagrożone jest nie tylko bezpieczeństwo zwierzęcia, ale też – co ważniejsze – właściciela lub jeźdźca. Brak kontroli nad masą rzędu kilkuset kilogramów może przynieść tragiczne w skutkach konsekwencje dla znajdującego się obok człowieka. Epizody utraty świadomości same w sobie nie stanowią zwykle bezwzględnego zagrożenia dla życia konia, ale najczęściej wymuszają wykluczenie go z normalnego użytkowania, co powoduje, że rokowanie jest jednak uznawane za niepomyślne. Utrata przytomności jest objawem nieswoistym i może towarzyszyć wielu stanom patologicznym – chorobom serca, zaburzeniom neurologicznym, np. padaczce, narkolepsji, lub chorobom metabolicznym.
