BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Dermatologia
Niepożądane objawy skórne po niesteroidowych lekach przeciwzapalnych
dr n. wet. Agnieszka Sikorska-Kopyłowicz
dr n. wet. Paweł Jonkisz
prof. dr hab. Józef Nicpoń
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to grupa związków o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym oraz w większości przypadków o działaniu zmniejszającym agregację płytek krwi. Mogą jednak powodować liczne objawy niepożądane ze strony przewodu pokarmowego, nerek, układu krążenia, a także skóry. Mechanizmy odpowiedzialne za wywołanie powikłań związanych z leczeniem zarówno klasycznymi, jak i selektywnymi NLPZ nie zostały do końca wyjaśnione.
Summary
Cutaneous adverse effects of non-steroidal anti-inflammatory drugs
Non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) are anti-inflammatory, analgesic and antipyretic agents used to reduce pain, decrease swelling and improve function in patients with various forms of arthritis but are associated with a number of serious adverse events. These include gastrointestinal toxicity, renal impairment, cardiovascular thromboembolic complications and skin disorders. The mechanism underlying the serious complications associated with conventional NSAIDs is still unclear. A history and clinical examination are the basis for diagnosing these toxicities.
Key words: non-steroidal anti-inflammatory drugs, allergic reaction, sensitivity, adverse effects, treatment
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią dużą i bardzo różnorodną grupę preparatów. Należą do różnych grup związków chemicznych, co decyduje o bardzo zróżnicowanej aktywności przeciwzapalnej, przeciwbólowej i przeciwgorączkowej poszczególnych leków. NLPZ stosuje się bardzo często w chorobach przewlekłych. Skórne odczyny polekowe są niepożądanymi zmianami, które występują po zastosowaniu prawidłowej dawki leku. Nie obejmują one natomiast objawów przedawkowania, nadużywania leku lub jego błędnego podawania (13).
Najczęstszym objawem niepożądanym stosowania NLPZ są powikłania ze strony przewodu pokarmowego. Najgroźniejsze z nich to krwawienia i perforacje owrzodzeń. Do pozostałych należą m.in. uszkodzenie nerek, wątroby, szpiku, skurcz oskrzeli oraz odczyny skórne. Za wystąpienie objawów niepożądanych po stosowaniu NLPZ odpowiadają mechanizmy ich działania, czyli hamowanie cyklooksygenazy (COX) – enzymu, który bierze udział w jednym ze szlaków przemiany kwasu arachidonowego (ARA), będącego prekursorem m.in. prostaglandyn (PG). Prostaglandyny działają ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego, rozszerzają naczynia, regulują przepływ krwi w nerkach, nasilają także procesy zapalne.
Innymi produktami przemiany kwasu arachidonowego są tromboksany (TX), prostacyklina (PGI2) oraz leukotrieny (LTB4, LTC4, LTD4 i LTE4), które stanowią końcowe produkty drugiego szlaku przemiany ARA, tj. szlaku lipooksygenazy. Przypuszczalnie usunię...
