Czynnik etiologiczny wywołujący piroplazmozę, zwaną również babeszjozą, został odkryty w 1888 r. przez rumuńskiego patologa Viktora Babesa, który opisał obecność pasożytów gruszkowatego kształtu w erytrocytach krów. Pięć lat później pierwotniaka bytującego w erytrocytach i będącego czynnikiem etiologicznym tzw. teksańskiej gorączki bydła opisano jako Babesia bigemina. W roku 1895 stwierdzono obecność podobnych pasożytów w krwinkach psów, nadając im nazwę Babesia canis (1).

Wektorem pierwotniaków są kleszcze, zasiedlające zróżnicowane rejony geograficzne. Natomiast rezerwuarem pasożyta, w zależności od gatunku pierwotniaka, są zwierzęta mięsożerne (psy, lisy, koty), przeżuwacze (bydło i owce), koniowate, gryzonie oraz ludzie. Pierwotniaka charakteryzuje skomplikowany cykl życiowy, w którym występuje stadium żywiciela pośredniego (zwykle ssaka, ewentualnie ptaka) oraz ostatecznego, którym jest kleszcz (2).

Piroplazmoza koniowatych obejmuje dwie jednostki chorobowe, tj. tejleriozę i babeszjozę, wywoływane przez dwa gatunki pasożytniczych pierwotniaków – Theileria equi (wcześniejsza nazwa Babesia equi) oraz Babesia caballi (2). Pasożyty te przenoszone są przez ponad 20 gatunków kleszczy należących do czterech rodzajów – Dermacentor, Hyalomma, Rhipicephalus oraz Boophilus, które są zarówno wektorem, jak i ostatecznym żywicielem pierwotniaków (3, 4). Zarażenie może również nastąpić poprzez kontakt z krwią chorego zwierzęcia (np. podczas transfuzji) (2). Obydwa pierwotniaki charakteryzuje podobna biologia rozwoju, patogenność oraz wykorzystanie kleszcza jako wektora i żywiciela ostatecznego, a przedstawiciela koniowatych jako żywiciela pośredniego.

Występowanie piroplazmozy koni jest warunkowane obecnością żywicieli ostatecznych na danym terenie, niemniej jednak jej zasięg ulega zmianie. Powodem jest wprowadzanie koni, będących nosicielami pierwotniaków, na tereny dotychczas wolne od babeszj...