Choroby układu krążenia występują u koni stosunkowo rzadko. Budowa anatomiczna oraz cechy fizjologiczne serca zapewniają koniom znaczną rezerwę czynnościową. Jeżeli podczas badania zostaną stwierdzone zmiany patologiczne, to najczęściej są one łagodne, dobrze tolerowane przez organizm i nie powodują widocznych objawów niewydolności podczas codziennego użytkowania (1). Dopiero znaczna dysfunkcja serca może prowadzić do wystąpienia objawów klinicznych, takich jak obrzęki obwodowych części ciała, zwiększona potliwość czy też nietolerancja wysiłkowa.

Wyzwaniem dla lekarza klinicysty jest nie tylko określenie wpływu wszelkich nieprawidłowości sercowo-naczyniowych na obecną i przyszłą wydolność wysiłkową (wartość użytkową konia), ale przede wszystkim ocena bezpieczeństwa jeźdźca. Podstawowa diagnostyka kardiologiczna także u koni obejmuje wywiad, badanie kliniczne, badanie elektrokardiograficzne (EKG) oraz badanie echokardiograficzne (ECHO, USG serca). Uzupełnieniem diagnostyki są badania laboratoryjne. W pierwszej części artykułu omówione zostaną: wywiad, badanie kliniczne i badania laboratoryjne w diagnostyce kardiologicznej koni.

Wywiad

Badanie układu krążenia rozpoczyna się od wywiadu klinicznego. Kluczową informacją jest wiek konia. U młodych koni dominują wady wrodzone serca, u koni dorosłych choroby zakaźne i inwazyjne, natomiast w wieku podeszłym zmiany zwyrodnieniowe serca i naczyń. Generalnie częstość występowania chorób serca rośnie wraz z wiekiem.

Ponadto należy zwrócić uwagę na rasę oraz użytkowość zwierząt. Przykładowo u koni czystej krwi arabskiej częściej występują wady wrodzone, takie jak ubytek przegrody międzykomorowej lub tetralogia Fallota, które przez dłuższy czas mogą pozostać bezobjawowe (2, 3). U koni rasy fryzyjskiej należy brać pod uwagę występowanie przetok aortalno-płucnych, tętniaków albo nagłych pęknięć aorty, szczególnie w przypadku epizodów kolki, postępującej niedokrwistości czy też gwałtownego pogorszenia się stanu ogólnego (4, 5). U koni wyścigowych stwierdza się częstsze występowanie fizjologicznej niedomykalności zastawek (zarówno przedsionkowo-komorowych, jak i tętniczych), co jest związane z regularnym, intensywnym wysiłkiem fizycznym (6).

W wywiadzie wypytujemy o współistniejące lub przebyte choroby. Zakażenia wirusowe – herpeswirus koni typu 1 (EHV-1), wirus grypy (EI), a wyjątkowo i wirus zapalenia tętnic koni (EVA), oraz zatrucia, na przykład oleandrem, mogą prowadzić do zapalen...

Należy również zapytać, czy wcześniej było wykonywane badanie kardiologiczne i czy stwierdzono wówczas jakieś nieprawidłowości, na przykład zmiany osłuchowe serca. Ważne jest również, kiedy ostatnio koń był badany klinicznie, nawet jeżeli podczas ...