Temat numeru: urologia
Gospodarka wapniowo-fosforanowa w przewlekłej niewydolności nerek
dr n. wet. Agnieszka Sikorska-Kopyłowicz
dr n. wet. Paweł Jonkisz
Fosforany nieorganiczne są ważnym składnikiem kości i błon komórkowych, odgrywają też istotną rolę w wielu procesach metabolicznych w organizmie. Najwięcej fosforanów, bo około 85% ilości ogólnoustrojowej, znajduje się w tkance kostnej. W warunkach fizjologicznych fosforany zawarte w pożywieniu wchłaniają się w jelicie cienkim, a ich nadmiar jest wydalany z moczem.
Summary
Calcium-phosphate balance in chronic renal disease
Calcium and phosphorus homeostasis is regulated by parathormone, calcitonin and vitamin D. These hormones impact the metabolism of calcium and influence the bones, kidneys, and gastrointestinal physiology. Abnormalities of calcium-phosphate balance often develop in chronic renal disease.
Key words: chronic kidney disease, calcium, phosphorus, dogs
Wchłanianie jelitowe fosforanów jest zależne od witaminy D, natomiast ich wydalanie z moczem regulowane jest przez parathormon (PTH) wydzielany przez przytarczyce oraz przez tzw. fosfatoniny, głównie przez czynnik wzrostowy fibroblastów (fibroblast growth factor 23 – FGF-23). Jest to białkowy czynnik produkowany przez osteocyty i osteoblasty, odpowiedzialny za regulację homeostazy wapniowo-fosforanowej. Powoduje obniżenie stężenia fosforanów w osoczu poprzez zmniejszenie ich resorpcji zwrotnej oraz wchłaniania jelitowego z udziałem aktywnej postaci witaminy D.
W przewlekłej niewydolności nerek jednym z pierwszych zaburzeń metabolicznych jest retencja fosforanów, nasilająca się wraz ze spadkiem czynności wydalniczej nerek. W przewlekłej niewydolności nerek wzrost stężenia FGF-23 w surowicy wyprzedza wzrost stężenia PTH i fosforanów oraz obniżenie stężenia witaminy D i wapnia, co jest prawdopodobnie mechanizmem kompensacyjnym, pozwalającym na utrzymanie fizjologicznych stężeń fosforanów (1).
Wapń (Ca) odgrywa główną rolę w przemianie materii. Wpływa między innymi na przepuszczalność błon komórkowych, pobudza komórki nerwowe i mięśniowe. Jego przemiana regulowana jest przez parathormon. Około połowy wapnia krwi związane jest z albuminą...