Diagnostyka obrazowa Gastroenterologia Koty Psy

Badanie endoskopowe przewodu pokarmowego u psów i kotów. Cz. I

26/03/2018

Małe zwierzęta

Badanie endoskopowe przewodu pokarmowego u psów i kotów. Cz. I

dr hab. Andrzej Rychlik prof. UWM¹
lek. wet. Wojciech Kowalczyk²
dr n. wet. Marcin Nowicki¹
dr n. wet. Małgorzata Kander¹
lek. wet. Marta Szweda¹

¹ Katedra Diagnostyki Klinicznej, Wydział Medycyny Weterynaryjnej UWM, Olsztyn

² Gabinet Weterynaryjny ENDOVET, Warszawa

Badanie endoskopowe to jedna z technik obrazowania szybko rozwijających się w medycynie weterynaryjnej. Badanie to umożliwia przeprowadzenie panendoskopii, tj. wziernikowania przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelita czczego, oraz kolonoskopii, w której przebiegu oglądamy błonę śluzową prostnicy, okrężnicy i jelita biodrowego (ten odcinek końcowy jelita cienkiego zaliczamy do kolonoskopii). Endoskopy mają również zastosowanie w badaniu układu oddechowego, moczowego, rozrodczego i innych.

Summary

Endoscopic examination of the gastrointestinal tract in dogs and cats. Part 1

This first part of a series of two articles presents the indications, contraindications, complications and techniques of endoscopic examination of the gastrointestinal tract in dogs and cats. The article discusses the principles of patient qualification and describes how to prepare animals for the endoscopic examination, describes examination techniques and shows the macroscopic appearance of the esophagus and stomach in healthy animals. The phenomenon of paradoxical motion is also discussed. The second article of the series describes procedures for duodenoscopy and colonoscopy in dogs and cats.

Key words: endoscopy, technique, esophagoscopy, gastroscopy, dog, cat

Wziernikowanie narządów można wykonać przy użyciu endoskopów sztywnych i giętkich. Endoskopy sztywne najczęściej są stosowane do wziernikowania przełyku, żołądka i tchawicy u kotów i małych psów, np. pinczerów miniaturowych, pekińczyków, sznaucerów miniaturowych. Wykorzystywane są również do badania pochwy i macicy. Mają też zastosowanie w laparoskopii i artroskopii. Obecnie do badania endoskopowego przewodu pokarmowego najczęściej używane są endoskopy giętkie – fiberoskopy i wideoendoskopy.

Wskazania do badania endoskopowego

Wskazania do panendoskopii

przewlekłe wymioty (trwające dłużej niż 3 tygodnie)
krwawe wymioty – lokalizacja miejsca krwawienia
podejrzenie ciał obcych w przełyku, żołądku i w jelicie cienkim (lokalizacja i ich usunięcie)
podejrzenie zwężeń, zachyłków lub rozstrzeni przełyku
podejrzenie przepukliny okołoprzełykowej i wgłobienia żołądkowo-przełykowego
balonowanie przełyku
smołowaty kał, czyli krwawienia z przedniego odcinka przewodu pokarmowego
podejrzenie stanów zapalnych i owrzodzeń błony śluzowej przełyku, żołądka i dwunastnicy
podejrzenie refluksu dwunastniczo-żołądkowego i żołądkowo-przełykowego
badanie kontrolne w celu oceny przebiegu i skuteczności leczenia
założenie sondy żołądkowej (przezskórnej) – PEG.

Wskazania do badania endoskopowego

przewlekłe wymioty (trwające dłużej niż 3 tygodnie) krwawe wymioty – lokalizacja miejsca krwawienia podejrzenie ciał obcych w przełyku, żołądku i w jelicie cienkim (lokalizacja i ich [...]

Przeciwwskazania

przeciwwskazanie do narkozy nie należy wykonywać badania, gdy występują ostre wymioty, chyba że jest podejrzenie ciał obcych, owrzodzenia lub krwawe wymioty [...]

Powikłania

nadmierna insuflacja (pompowanie powietrza), nieupuszczenie powietrza z żołądka i jelit po badaniu, co może powodować:– rozszerzenie i skręt żołądka– obniżenie pojemności oddechowej– niedotlenienie tkanek [...]

Zasady kwalifikacji pacjenta do badania

W medycynie weterynaryjnej badanie endoskopowe przeprowadza się w pełnym znieczuleniu. Takie postępowanie jest podyktowane przede wszystkim dobrem pacjenta (możliwość urazów mechanicznych, perforacji przełyku, [...]

Przygotowanie pacjenta do badania

Zwierzęta należy poddać 24-godzinnej głodówce oraz na 4-6 godzin przed wykonaniem badania nie podawać płynów. Treść pokarmowa – pomijając przeciwwskazania związane [...]

Kontrola techniczna endoskopu

Przed przystąpieniem do badania należy sprawdzić, czy endoskop działa prawidłowo. W przypadku niesprawności aparatu badanie może być przeprowadzone niewłaściwie, co wiąże się [...]

Znieczulanie

Badanie endoskopowe jest przeprowadzane w trzeciej fazie znieczulenia ogólnego. Zastosowane anestetyki muszą zapewnić utrzymanie tej fazy przez okres od 30 do 60 [...]

Ułożenie pacjenta

Przed przystąpieniem do wziernikowania u psów i kotów na kły zakładany jest rozwieracz sprężynowy (ryc. 1), który ma za zadanie ułatwić wprowadzenie końcówki [...]

Technika badania

Wprowadzenie endoskopu do przełyku nie stanowi problemu. Należy przesuwać endoskop powoli, dokładnie obserwując błonę śluzową. Końcówka endoskopu wprowadzana do gardła musi [...]