Znieczulenie ogólne koni w terenie – metoda Triple drip

Ryc. 3. Podawanie mieszaniny Triple drip w ciągłym wlewie dożylnym.

Połączenie tych leków ma minimalny wpływ na działanie układów oddechowego i sercowo-naczyniowego. W większości wypadków wstawanie po znieczuleniu przebiega spokojnie, choć może trwać nawet do godziny. Roztwór ten stosuje się najczęściej do podtrzymania znieczulenia ogólnego, niektórzy stosują go jednak również już w indukcji, dawkując według efektu (6). Nie jest to zalecane, ponieważ używanie gwajafenezyny zarówno do indukcji, jak i do podtrzymania prowadzi do nadmiernej jej kumulacji (2).

W pierwszym etapie należy przygotować roztwór gwajafenezyny. Zalecane stężenie to 5% lub 10%. Roztwór 5% mniej drażni naczynia (7). Gwajafenezynę w formie proszku rozpuszcza się w 500 ml 5% roztworu glukozy. Istotne jest, aby roztwór był klarowny, dlatego należy go podgrzać i utrzymywać w cieple. Oziębienie powoduje ponowne wytrącenie się kryształów. Jeśli się wytrącą, trzeba znowu podgrzać roztwór w łaźni wodnej.

Do roztworu gwajafenezyny należy dodać pozostałe dwa składniki – alfa-2-agonistę (ksylazyna, detomidyna lub romifidyna) oraz ketaminę (tab. I). Tak przygotowaną mieszankę podaje się w dawce około 1-2 ml/kg/godz. Lepiej jednak określić głębokość znieczulenia na podstawie obserwacji – odruchu powiekowego, tętna, liczby i głębokości oddechów, ewentualnych ruchów w polu operacyjnym, czasu wypełniania się naczyń krwionośnych.

Opis przypadku zastosowania Triple drip w terenie

Podjęto wykonanie zabiegu kastracji u 6-letniego ogiera rasy konik polski. Koń był w stanie ogólnym dobrym, tętno spoczynkowe wynosiło 32/min, oddechy 10/min, czas wypełniania się naczyń włosowatych poniżej 2 sekund. Zdecydowano o kastracji w terenie ze względu na dobry stan zdrowia i trudności związane z transportem.

Po badaniu klinicznym przeprowadzono premedykację dożylnie romifidyną w dawce 0,05 mg/kg i butorfanolem w dawce 0,02 mg/kg. Po uspokojeniu się zwierzęcia przystąpiono do założenia wenflonu do lewej żyły szyjnej zewnętrznej. Zwierzę zostało przeprowadzone na równy, miękki teren, pozwalający na swobodne kontrolowanie położenia. Po 10 minutach wykonano indukcję diazepamem w dawce 0,1 mg/kg i ketaminą 2,2 mg/kg. Koń położył się z asystą w ciągu 5 minut.

Po położeniu zwierzęcia niezwłocznie przystąpiono do wlewu roztworu Triple drip, początkowo w większej dawce, około pięciu kropli na sekundę. Gdy zauważono brak oczopląsu, zrotowanie gałki ocznej do przyśrodkowego kąta oraz spowolnienie odruchu powiekowego, zmniejszono dawkę do dwóch kropli na sekundę (ryc. 2). Zabieg był wykonywany w obecności studentów, dlatego trwał odpowiednio dłużej – około 60 minut od rozpoczęcia podawania mieszaniny Triple drip. Koń dostał większe dawki niż zalecane dla jego masy (około 400 kg), ponieważ odruch powiekowy był nadal obecny (ryc. 3).

Po zakończeniu zabiegu przerwano podawanie mieszaniny Triple drip. Czas wstawania był dość długi, bo około 60 minut (spowodowany większą dawką roztworu Triple drip), ale spokojny. Zwierzę wstawało stopniowo, najpierw leżąc na mostku, potem podejmując próby wstawania, asekurowane za pomocą lin przez pomocników. Po kolejnych 15 minutach można było zaprowadzić zwierzę do stajni.

Podsumowanie

Triple drip jest efektywną i łatwą do przeprowadzenia metodą podtrzymania znieczulenia ogólnego w warunkach terenowych, gdy zaistnieje potrzeba położenia konia do zabiegu, zarówno planowanego, np. kastracji, jak i w przypadkach nagłych. Czasem nawet najprostsze procedury mogą być trudne, gdy zwierzę nie współpracuje, dlatego warto mieć w zapasie składniki do przygotowania takiej mieszaniny. Pozwala ona na bezpieczne położenie konia oraz jego wybudzenie.