Małe zwierzęta
Powikłania ze strony układu pokarmowego u pacjenta na oddziale intensywnej terapii
dr n. wet. Magdalena Kalwas-Śliwińska
dr n. wet. Beata Degórska
Przewód pokarmowy to nie tylko obszar trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Z punktu widzenia lekarza zajmującego się pacjentem w stanie zagrożenia życia, to także immunologicznie i metabolicznie aktywne tkanki, szczególnie podatne na niedokrwienie i uszkodzenie we wstrząsie, stanowiące jednocześnie rezerwuar beztlenowych i tlenowych bakterii Gram-ujemnych (4, 8).
SUMMARY
Gastrointestinal complications in intensive care patients
The gastrointestinal tract is not only responsible for digestion and nutrient absorption. From a clinical point of view, it is also an immunologically and metabolically active tissue, particularly vulnerable to hypoperfusion and loss of intestinal mucosal integrity during shock. At the same time it is also a reservoir of anaerobic and Gram-negative pathogens. The article describes the consequences of shock and its impact on the gastrointestinal tract.
Key words: gastrointestinal complications, shock
Większość naukowców jako powikłania wstrząsu wymienia ostre uszkodzenie płuc (ALI – ang. acute lung injury), ostre uszkodzenie nerek (AKI – ang. acute kidney injury) i zespół krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC – ang. disseminated intravascular coagulopathy). Są to bez wątpienia bardzo istotne i nierzadko śmiertelne w skutkach zaburzenia. Jeśli jednak zastanowić się nad niepomyślnym objawem obserwowanym u psa w zaawansowanej fazie wstrząsu, który sprawia, że rokowanie z „ostrożnego” zmienia się jednoznacznie na „złe”, to wielu lekarzy praktyków bez wątpienia wymieni biegunkę krwotoczną (ryc. 1). Skąd u pacjenta po urazie, we wstrząsie hipowolemicznym/kardiogennym/septycznym tendencja do powikłań ze strony przewodu pokarmowego? I dlaczego przyjmuje się, że narządem wstrząsowym u psa jest przewód pokarmowy? Odpowiedź znajdą Państwo w poniższym artykule.
Niewydolność przewodu pokarmowego często pomija się podczas omawiania powikłań wstrząsu. Sporadycznie wymienia się ją jako przykład jednej ze składowych zespołu niewydolności wielonarządowej (MODS – ang. multiple organ dysfunction syndrome), ale mało jest opracowań z dziedziny intensywnej terapii małych zwierząt, które byłyby poświęcone wyłącznie układowi pokarmowemu (12, 17). Każdy praktykujący lekarz weterynarii wie jednak, że u pacjentów we wstrząsie objawy niewydolności układu pokarmowego występują nader często. Na to, że to właśnie układ pokarmowy może stać się „słabym ogniwem” we wstrząsie, składają się co najmniej trzy powody:
1. Jelita są szczególnie podatne na niedotlenienie (ryc. 2). Bogate unaczynienie jelit czczego i biodrowego zapewnia tętnica krezkowa przednia i odgałęzienia tętnicy trzewnej (3). Ilość krwi odżywiającej błonę śluzową jelita cienkiego po posiłku p...
