Rozpoznanie
Stężenia PTH i 1,25-(OH)2D będą podwyższone, ale na wynik tych badań zwykle trzeba poczekać. Najpraktyczniejszym sposobem rozpoznania WŻNP jest połączenie danych z dokładnie zebranego wywiadu (koncentrującego się przede wszystkim na składnikach diety) i wyników badania radiograficznego obszarów zmienionych chorobowo. Do najbardziej charakterystycznych zmian w badaniu radiologicznym należą: ścieńczenie istoty korowej, poszerzenie jam szpikowych kości długich, obecność złamań patologicznych i wygięć guzowatości (w tym kości piętowej i guza kulszowego), a także występowanie płytek wzrostu o prawidłowej szerokości, przylegających do dobrze zmineralizowanych przynasad (ryc. 5). Wyniki biopsji obejmują mineralizację macierzy i masywny rozpad tkanki kostnej.
Rozpoznanie różnicowe
W rozpoznaniu różnicowym należy brać pod uwagę hiperwitaminozę A i hiperwitaminozę D oraz wrodzone zaburzenia metaboliczne, takie jak kostnienie niedoskonałe (wrodzona łamliwość kości). U dorosłych psów powinno się także rozważyć występowanie wtórnej nerkowej nadczynności przytarczyc i chorób przyzębia.
Leczenie
W ciężkich przypadkach WŻNP nie można leczyć złamań kości ani przy użyciu szyny czy łubków usztywniających kończynę (kość pęknie nad usztywnieniem), ani za pomocą osteosyntezy, gdyż struktura kości jest zbyt słaba. Leczenie ogranicza się więc do właściwego odżywiania, które zapobiega dalszym uszkodzeniom układu szkieletowego (szczególnie kręgów), i do podawania zwierzęciu karmy o prawidłowej zawartości wapnia (czyli 1,2% suchej masy) (8). Postępowanie takie pozwala na poprawę mineralizacji szkieletu w ciągu trzech tygodni. W tym okresie można również dodatkowo podawać zwierzęciu wapń w postaci węglanu wapnia (50 mg Ca/kg masy ciała na dzień). Przeciwwskazane jest natomiast stosowanie dodatku witaminy D. Wynika to z faktu, że stężenie endogennego 1,25-(OH)2D w osoczu jest podwyższone, co nasila jego działanie na komórki jelita i kości.
Rokowanie
Rokowanie zależy od nasilenia choroby i stopnia zaawansowania istniejących złamań patologicznych. Złamania kompresyjne kręgów mogą sprawiać, że rokowanie jest złe. Z kolei wyleczone złamania typu „zielonej gałązki” oraz wygięcie kości długich nie zawsze powoduje zaburzenia ruchu. Zwężenie kanału miednicy bywa czasem przyczyną nawracających zaparć, aczkolwiek w mniej zaawansowanych przypadkach, w których leczenie zostało rozpoczęte odpowiednio wcześnie, stan ten może ustąpić (ryc. 5).
PIŚMIENNICTWO
1. D’Amour P., Brossard J.H.: Carboxyterminal parathyroid hormone fragments: role in parathyroid hormone physiopathology. „Curr Opin Nephrol Hypertem” 2005, 14, 330-336. – 2. Slatopolsky E., Gonzalez E., Martin K.: Pathogenesis and treatment of renal osteodystrophy. „Blood Purif” 2003, 21, 318-326. – 3. Nagode L.A., Chew D.J., Podell M.: Benefits of calcitriol therapy and serum phosphorus control in dogs and cats with chronic renal failure. Both are essential to prevent of suppress toxic hyperparathyroidism. „Vet Clm North Am Small Anim Pract” 1996, 26, 1293-1330. – 4. Elliott J., Rawlings J.M., Markwell P.J., Barber P.J.: Survival of cats with naturally occurring chronic renal failure: effect of dietary management. „J Small Anim Pract” 2000, 41, 235-242. – 5. Finco D.R., Brown S.A., Brown C.A., Crowell W.A., Sunvold G., Cooper T.L.: Protein and calorie effects on progression of induced chronic renal failure in cats. „Am J Vet Res” 1998, 59, 575-582. – 6. Nagode L.A., Chew D.J., Podell M.: Benefits of calcitriol therapy and serum phosphorus control in dogs and cats with chronic renal failure. Both are essential to prevent or suppress toxic hyperparathyroidism. „Vet Clin North Am Smal J Anim Pract” 1996, 26, 1293-1330. – 7. Takahashi F., Furuichi T., Yorozu K., Kawata S., Kitamura H., Kubodera N., Slatopolsky E.: Effects of i.v. and oral l,25-dihydroxy-22-oxavitamin D(3) on secondary hyperparathyroidism in dogs with chronic renal failure. „Nephrol Dial Transplant” (Suppl) 2002, 17, 10, 46-52. – 8. Hazewinkel H.A.W., Mott J.: Osteoarticular affections in puppies and adult dogs; nutritional approach. W: Royal Canin Encyclopedia of Canine Clinical Nutrition, Paris, Diffomedia 2005, 348-383.
