14/03/2018
2. Ziarniniak okolicy przewiązki
Stan zapalny i formujący się ziarniniak bądź ropień okolicy kikuta macicy po wykonanej OVH wynika najczęściej z braku aseptyki operacyjnej. Powikłaniu temu sprzyja także użycie niewchłanialnego materiału bądź pozostawienie zbyt dużej ilości niedokrwionych tkanek obwodowo od przewiązki. Przy zastosowaniu techniki OVE nie eksponuje się błony śluzowej macicy, dzięki czemu można uniknąć powyższego powikłania (1, 3, 9).
3. Podwiązanie moczowodu
Przypadkowe podwiązanie moczowodu zdarza się zarówno w okolicy przewiązki jajnikowej, jak i w okolicy trzonu macicy. Przy niedostatecznie uwidocznionym jajniku zdarza się założyć przewiązkę zbyt blisko tylnego bieguna nerki (szczególnie w okolicy prawego jajnika) i jednocześnie podwiązać moczowód. Częściej jednak dochodzi do podwiązania dalszego odcinka moczowodu w okolicy pęcherza moczowego. Może nastąpić to wtedy, gdy wypełniony pęcherz moczowy zasłania pole operacyjne (10, 11). Ryzyko tego powikłania jest większe przy stosowaniu techniki OVH.
4. Krwawienie z pochwy
Krwawy wypływ z dróg rodnych, występujący po 4-16 dniach po zabiegu OVH, jest najczęściej wynikiem powstania nadżerki okolicy przewiązki i może być spowodowany użyciem niewchłanialnej nici chirurgicznej bądź braku aseptyki operacyjnej (1, 2). Powikłanie to nie występuje przy OVE.
5. Zespół pozostałego jajnika
Pozostawiony fragment jajnika, mimo podwiązania tętnicy jajnikowej, jest dobrze odżywiony poprzez krążenie oboczne, które wytwarza się nawet gdy wiązka naczyniowa ulegnie zamknięciu. Zaskakująca jest wysoka częstotliwość występowania tego powikłania. Szacowana jest ona nawet na 43% wszystkich powikłań po OVH (1, 2). Nie przeprowadzono dotychczas badań dotyczących częstotliwości występowania opisywanego powikłania po zabiegu OVE. Pozostawienie części jajnika skutkuje występowaniem normalnego cyklu rujowego, który miał być wyeliminowany zabiegiem kastracji. Rzadko spotykana jest ektopowa tkanka jajnikowa, czyli wrodzone zaburzenie polegające na nieprawidłowo umiejscowionej tkance jajnikowej, najczęściej w sieci (łac. mesentericum). Udowodniono, że ektopowa tkanka jajnikowa występuje u kotów, krów i człowieka. Nie udowodniono jej istnienia u suk (5, 13).
6. Inne wczesne powikłania
Pozostałe powikłania związane z cięciem jamy brzusznej mogą skutkować powstaniem przepukliny rzekomej lub prawdziwej, wytrzewieniem, zakażeniem rany. Powikłania te najczęściej są wynikiem błędu technicznego w szyciu powłok brzusznych lub użycia nieodpowiedniej nici chirurgicznej. Mniejsze cięcie powłok brzusznych przy OVE zmniejsza ryzyko tych powikłań, ale go nie eliminuje.
1. Rozrost i zwyrodnienie błony śluzowej macicy oraz ropomacicze
Ropomacicze definiowane jest jako hormonalnie zależne zaburzenie okresu międzyrujowego, wynikające z oddziaływania bakterii na zmienioną błonę śluzową macicy, która w nadmierny sposób reaguje zapalnie na stymulację progesteronową. Coraz częściej zwraca się uwagę na dominację czynników zakaźnych w tym procesie, ale we wszystkich przypadkach zachorowań, bez względu na możliwość wzajemnych zależności, istotną przyczyną pozostaje zaburzenie czynności jajników, którego konsekwencją są zmiany w macicy. Badania prowadzone na dużej liczebnie grupie zwierząt dowodzą, że nie istnieje ryzyko wystąpienia ropomacicza u zwierząt poddanych OVE. W 1997 roku Uniwersytet Weterynaryjny w Utrechcie prowadził badania w populacji 135 suk. U żadnego pacjenta po zabiegu (po upływie 8-11 lat) nie stwierdzono cech ropomacicza (1, 2, 3, 14). Kluczem do sukcesu jest poprawne wykonanie zabiegu OVE, czyli doszczętne usunięcie jajnika. Eksperymentalnie wywoływano ropomacicze u suk poddanych OVE poprzez podanie egzogennego progesteronu. W taki sam sposób można wywołać ropniaka kikuta macicy u suk poddanych OVH (11).
2. Przetoka okolicy lędźwiowej
Rzadkim w ostatnich latach, choć niegdyś spotykanym powikłaniem jest ropień okolicy przewiązki jajnikowej oraz powstająca na tym tle przetoka okolicy lędźwiowej. Ryzyko powstania takiej przetoki istnieje zarówno po OVE, jak i OVH.
3. Nowotwory macicy
Ryzyko wystąpienia złośliwego nowotworu macicy u zwierząt niekastrowanych wynosi 0,003% (1, 15). Większość, bo ok. 90% nowotworów to łagodne zmiany o charakterze mięśniaków (łac. leiomyomas), pozostałe 10% to z reguły mięśniakomięsaki (łac. leiomysarcomas), jednak u suk poddanych OVE nie opisano występowania żadnych zmian nowotworowych (1, 2).
4. Nietrzymanie moczu
Powikłanie to występuje u ok. 18% suk poddanych OVH (1, 2). Pojawia się zdecydowanie częściej u suk ras średnich i dużych i ma związek z osłabieniem mechanizmu działania zwieracza cewki moczowej na skutek obniżenia stężenia estrogenów we krwi. W rzadkich przypadkach zrosty lub ziarniniaki będące następstwem OVH mogą wpływać na funkcjonowanie pęcherza moczowego oraz zwieracza cewki moczowej i predysponować do nietrzymania moczu. Dane dotyczące wystąpienia tego powikłania pokastracyjnego nie są jednoznaczne (1, 2). Niektóre źródła podają nieznacznie rzadsze występowanie nietrzymania moczu u suk poddanych OVE. Wyniki tych badań nie są jednak satysfakcjonujące i mogą być skutkiem błędu statystycznego (1).
5. Otyłość
