Rozród
Porażenie poporodowe u krów – rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie
Prof. dr hab. Zdzisław Boryczko1
prof. Dr h. c. mult. Hartwig Bostedt2
dr n. wet. Sylwester Zając1
W okresie okołoporodowym u krów o wysokiej wydajności mlecznej obserwuje się zwiększoną częstotliwość występowania chorób i zaburzeń, które mają ścisły związek z obciążeniami organizmu zwierzęcia w przebiegu ciąży, porodu, jak również okresu poporodowego oraz rozpoczynającej się laktacji (2). Zmiany zachodzące w wymienionych fazach cyklu rozrodczego stwarzają duże obciążenie organizmu zwierzęcia, szczególnie we wczesnym okresie poporodowym.
Summary
Milk fever in dairy cows – diagnosis, treatment and prophylaxis
Postpartum paresis, also referred to as milk fever, which is caused by abnormal electrolyte homeostasis of Ca, P and Mg, is a metabolic disorder that most often affects dairy cows with a high milk yield. The disease usually manifests in the early postnatal period, shortly after delivery. Clinical symptoms include lingering with loss of consciousness. Five types of the disease can be identified according to changes in Ca, P and Mg levels. Currently, a type characterized by hypocalcemia and hypophosphatemia is frequently seen. However, classic signs of milk fever occur in cases with a profound decrease in serum Ca. The treatment includes calcium supplements or preparations containing Ca, P and Mg. The occurrence of milk fever in herds indicates a need for prophylaxis, which involves supplementation of Ca, P or Mg in the perinatal period.
Key words: milk fever, types of milk fever, pathogenesis, treatment and prophylaxis of milk fever
W okresie przedporodowym znacznymi obciążeniami dla organizmu matki są:
1. Szybki wzrost płodu, szczególnie w trzech ostatnich miesiącach ciąży, i związane z tym zwiększone zapotrzebowanie na węglowodany, białka, lipidy, elektrolity, witaminy i mikroelementy z organizmu matki. W ostatnich trzech miesiącach ciąży płód bydlęcy zwiększa swą masę z 9 do około 40 kg (ryc. 1).
2. Szybki wzrost w ostatnim miesiącu ciąży objętości płynu omoczniowego i owodniowego (do 20 litrów łącznie), bogatych w różne składniki, w tym elektrolity (ryc. 2).
3. Rozpoczęcie sekrecji gruczołu mlekowego, gromadzenia siary, co powoduje drenaż kompleksów białkowych, lipidów, węglowodanów, elektrolitów, mikroelementów, hormonów i witamin.
Z uwagi na te znaczne obciążenia organizmu krowy w czasie ciąży, już w końcowym okresie ciąży mogą wystąpić objawy chorób metabolicznych.
W czasie porodu dużymi obciążeniami dla organizmu matki są:
1. Utrata dużych ilości składników energetycznych, związana z akcją porodową i bólami porodowymi (7).
