Ocena szpiku bydła jest rzadko stosowaną metodą w rozpoznawaniu stanów zapalnych, zaburzeń w procesach krwiotworzenia i niedokrwistości (ryc. 1). W wielu przypadkach jednak opieranie się wyłącznie na wynikach badań hematologicznych i biochemicznych wraz z badaniem klinicznym nie odzwierciedla stanu zaawansowania procesu toczącego się w organizmie zwierzęcia.

U bydła, w przeciwieństwie do zwierząt małych, głównie psów i kotów, rozpoznawanie stanów zapalnych na podstawie wyłącznie wyników badań hematologicznych jest bardzo trudne. Wynika to z faktu, że u tego gatunku zwierząt, zwłaszcza do 15. miesiąca życia, występuje fizjologicznie wysoka liczba limfocytów (4, 10). W przebiegu niektórych jednostek chorobowych dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia szpiku kostnego i co za tym idzie – upośledzenia hematopoezy, niedokrwistości, szybko pogarszającego się stanu zdrowia i złego rokowania.

Niedokrwistość i stany zapalne u bydła powodują spadek produkcji mleka, obniżenie liczby wycieleń, a co za tym idzie – nieopłacalność produkcji. Błędy żywieniowe, zwłaszcza u krów wysoko wydajnych, poza obniżeniem produkcyjności i spadkiem liczby zacieleń powodują znaczne pogorszenie się zdrowia zwierząt. Niedobory żywieniowe prowadzą także do powstawania zaburzeń układu krzepnięcia, co szczególnie widać w wynikach badań koagulologicznych.

Stany niedoborowe

Jednym z najczęściej występujących stanów niedoborowych u bydła, zwłaszcza młodego, jest niedobór żelaza. Objawy tego niedoboru pojawiają się z reguły w całym stadzie i są nierozerwalnie związane ze stosowaniem w żywieniu cieląt ssących zamienników mleka ubogich w żelazo. Jest to typowy przykład syderopenii pierwotnej, występującej przede wszystkim u zwierząt ssących, także innych gatunków.

W badaniach hematologicznych cieląt z niedoborami żelaza stwierdza się spadek liczby erytrocytów, wzrost MCV oraz liczby retikulocytów i erytroblastów, spadek hematokrytu, niedokrwistość mikrocytarną normobarwliwą do nadbarwliwej z anizocytozą i p...