XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Diagnostyka laboratoryjna
Diagnostyka laboratoryjna chorób przebiegających ze znaczną utratą masy ciała
dr hab. Anna Snarska
lek. wet. Dominika Wysocka
Problemy związane z utratą masy ciała dotyczą w równym stopniu ludzi i zwierząt. Diagnostyka tych stanów jest bardzo trudna. W jej przebiegu nie można pominąć żadnego etapu, ponieważ istnieje wiele przyczyn, które mogą prowadzić do procesu utraty masy. Istotą zmian chorobowych może być utrata masy mięśniowej, na przykład w wyniku wyniszczenia wskutek rozwoju choroby nowotworowej lub głodzenia, jak również utrata masy kostnej związana na przykład z rozwojem szpiczaka mnogiego bądź osteomalacji.
Prawidłowe rozpoznanie choroby stanowi podstawę leczenia i prawidłowego żywienia chorego zwierzęcia. Przed przystąpieniem do pobrania próbek do diagnostyki należy przeprowadzić rzetelne badanie kliniczne i wywiad z właścicielem na temat zachowania się zwierzęcia i sposobu żywienia.
Choroby szkieletu charakteryzują się obniżoną masą kości w stosunku do wartości prawidłowych i zaburzoną ich mikroarchitekturą, co prowadzi do nadmiernej łamliwości. Spadek mechanicznej odporności kości jest uwarunkowany obniżeniem gęstości mineralnej, co jest związane z mikro- i makroelementami, gospodarką hormonalną oraz przemianami metabolicznymi (1, 2). W kościach bezustannie zachodzą przeciwstawne procesy – tworzenie macierzy kostnej i resorpcja kości przy udziale komórek kościogubnych (osteoklastów). Celem takiej aktywności jest utrzymywanie właściwej masy kostnej o prawidłowej gęstości i jakości. Procesy te zależą od działania parathormonu, kalcytoniny, osteoprotegeryny (białka macierzy kostnej), hormonu wzrostu, estrogenów, androgenów i glikokortykosteroidów. W zależności od wieku zwierzęcia są one mniej lub bardziej aktywne i mogą w okresie roku obejmować nawet do 10% masy kostnej (7, 8). W miarę starzenia się zwierząt procesy resorpcji zaczynają dominować nad procesami kościotworzenia (9). W efekcie następuje ubytek masy kostnej, ograniczenie procesów naprawy mikrouszkodzeń, a w konsekwencji wzrost ryzyka złamań osteoporotycznych.