Toksykologia
Przeciwbakteryjne leki weterynaryjne jako źródło skażenia żywności i środowiska
prof. dr hab. Andrzej Posyniak
Pozostałości przeciwbakteryjnych weterynaryjnych produktów leczniczych i(lub) ich metabolity, występujące w jadalnych tkankach zwierząt lub ich produktach, stanowią potencjalne źródło zagrożenia dla zdrowia człowieka. Ponadto aktywne substancje leków weterynaryjnych wykrywane w różnych elementach środowiska mogą być źródłem narażenia dzikich zwierząt i ludzi. Według obowiązującego obecnie prawa europejskiego stosowanie leków weterynaryjnych jest oparte na ocenie ryzyka dla zwierząt lub zdrowia publicznego pod kątem jakości, efektywności i bezpieczeństwa działania oraz nieprzewidywalnego wpływu na środowisko.
Summary
The contamination of food and environment by antibacterial veterinary medicines
The presence of residues of antibacterial veterinary medicinal products and/or their metabolites in edible tissues and products obtained from treated animals can represent a risk to human health. Additionally, active ingredients of veterinary medicines have been detected in various environmental media, suggesting potential direct exposure of wild animals and indirect human exposure to such residues. According to pending European legislation, the use of veterinary drugs must be based on evaluation of risks to animals or public health relating to the quality, safety and efficacy of veterinary medicinal products and any risk of undesirable effect on the environment.
Key words: antibacterials, food, environment, contamination
Intensywna produkcja zwierzęca jest związana ze wzrostem zapotrzebowania na przeciwbakteryjne leki weterynaryjne, które obok wskazań terapeutycznych bywają nielegalnie wykorzystywane jako stymulatory wzrostu. Weterynaryjne produkty lecznicze zastosowane niezgodnie ze wskazaniami mogą stanowić potencjalne źródło zagrożenia dla zdrowia zwierząt, lekarzy weterynarii i obsługi zwierząt oraz konsumentów żywności zwierzęcego pochodzenia. Antybiotykowe substancje czynne lub ich metabolity po wydaleniu z organizmu zwierzęcego poprzez glebę przechodzą do wody, stając się źródłem zagrożenia dla zdrowia człowieka i środowiska. Powszechnie obserwowane narastanie oporności chorobotwórczych szczepów bakteryjnych często przypisywane jest nieumiejętnemu i nieuzasadnionemu stosowaniu antybiotyków w praktyce weterynaryjnej.
W miarę rozpoznawania zagrożeń wprowadzano ograniczenia, z których reguła „zero tolerancji” dla pozostałości w żywności była najbardziej rygorystyczna. Jednakże bezwzględne respektowanie ograniczeń wiązało się ze zwiększaniem kosztów produkcji zwi...
