Immunomodulacja jest to proces stymulacji układu odpornościowego za pomocą różnorodnych substancji w celu wpłynięcia na odpowiedź immunologiczną. W praktyce oznacza to najczęściej działanie mające na celu wzrost aktywności układu odpornościowego, co przyczynia się do zwalczania zakażeń (a w niektórych przypadkach również do ograniczenia rozwoju nowotworów). Niekiedy jednak stosuje się immunomodulatory także w celu zmniejszenia niepożądanej w danym przypadku reakcji (na przykład zapalnej). Z tego powodu można podzielić opisane substancje na środki immunostymulujące i immunosupresyjne.

Wiele immunomodulatorów wykazuje działanie kompleksowe, tj. pobudza odporność immunologiczną, jednocześnie regulując pewne związane z nią procesy, które mogą wpływać niekorzystnie na organizm (na przykład ograniczają skalę wydzielania cytokin prozapalnych) (1). Immunomodulatory pochodzenia naturalnego wykazują korzystne działanie jako środki wspomagające właściwą terapię i uzupełniające proces leczenia. Powinny być stosowane rozważnie w przypadkach podejrzenia chorób autoimmunologicznych. Niektóre z nich mogą nasilać przewlekłe stany zapalne oraz przyczyniać się do eskalacji reakcji alergicznej (1, 2). Nie powinno się stosować ich w ostrej fazie choroby. Nie należy także przeceniać ich właściwości, a oczekiwania co do wpływu na organizm powinny być ściśle oparte na wynikach badań naukowych. Istnieje pewien stereotyp dotyczący podawania naturalnych środków zwiększających odporność przy założeniu całkowitego braku ich szkodliwego działania, co nie jest prawdą (na przykład witaminę D3 można przedawkować). Warto o tym pamiętać w kontekście podawania immunomodulatorów na własną rękę przez właścicieli zwierząt. Właściwie użyte, stają się jednak cennym i często niedocenianym elementem terapii wspomagającej, a także profilaktyki zakażeń.

Aloes zwyczajny

Aloes zwyczajny [Aloe vera (L.) Burm. f.] jest rośliną z rodzaju aloes, którego liczni przedstawiciele występują w środowisku naturalnym głównie w Afryce, choć obecnie jest on rozprzestrzeniony na całym świecie w ciepłych strefach klimatycznych. J...

Nie bez znaczenia jest działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze występujących w aloesie aktywnych składników określanych jako emodyny. Wykazują one właściwości przeciwbakteryjne m.in. w stosunku do S. aureus i Helicobacter pylori oraz przeciwgrzybicze w stosunku do Aspergillus spp., Cladosporium spp., Fusarium spp. i Trichophyton spp. Wspomniane polisacharydy zawarte w soku z aloesu inicjują procesy naprawcze, obronne i regenerujące, co tłumaczy wprowadzenie ich do receptury różnego rodzaju preparatów stosowanych zewnętrznie o działaniu przeciwzapalnym i przyspieszającym gojenie (2, 3).