Żelazo jest pierwiastkiem niezbędnym do życia dla wszystkich organizmów. Ze względu na dużą łatwość utleniania i redukcji jony żelaza są katalizatorem wielu reakcji biochemicznych zachodzących w organizmie. Pierwiastek ten stanowi składnik niezbędnych do życia struktur, takich jak hemoglobina, mioglobina, cytochromy, oraz wielu enzymów obecnych w komórkach. Należy jednocześnie podkreślić, że wysoka reaktywność żelaza nie tylko decyduje o jego niezwykłej roli w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale jest jednocześnie przyczyną wysokiej toksyczności tego pierwiastka dla zwierząt (1). Bez wątpienia ważnym czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się zatrucia żelazem są jego unikalne parametry toksokinetyczne, takie jak np. brak zdolności pozbywania się przez organizm nadmiaru tego mikroelementu. Zbyt duża podaż tego pierwiastka doprowadza zawsze do poważnych zaburzeń zdrowotnych u zwierząt w każdym wieku.

Niedokrwistość wynikająca z niedoborów żelaza to częsty problem zdrowotny młodych zwierząt odżywiających się wyłącznie mlekiem matki (11). Szczególny przypadek stanowi niewątpliwie niedokrwistość prosiąt, u których zjawisko to, chociaż uważane za fizjologiczne, przybiera skrajnie niebezpieczną formę, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie życia. Znaczący niedobór żelaza u nowo narodzonych prosiąt wynika z kilku przyczyn. Prosięta rodzą się z bardzo małym zapasem żelaza w wątrobie; w chwili urodzin rezerwa ta wynosi około 35-50 mg, co jest ilością wystarczającą na utrzymanie prawidłowego stężenia hemoglobiny przez maksymalnie 3-4 dni (2, 12). Kolejny problem stanowi niskie stężenie żelaza w mleku lochy, które nie jest w stanie sprostać ogromnemu zapotrzebowaniu prosiąt na ten pierwiastek. Wynika to z bardzo szybkiego wzrostu tych zwierząt, który prowadzi do zwiększenia masy ciała nawet o 1000% w czasie pierwszych 6 tygodni życia. Dla porównania przyrost masy ciała dziecka w tym samym czasie wynosi „tylko” około 200% (6). Zapotrzebowanie prosiąt na żelazo w pierwszym tygodniu życia wynosi 7 mg/dzień, następnie stopniowo wzrasta, osiągając w trzecim tygodniu życia 10 mg/dzień/zwierzę (2, 12). Jednocześnie mleko lochy może w tym czasie dostarczyć oseskom jedynie 1-2 mg Fe/dzień (2, 12, 23), co w powiązaniu z najpowszechniejszym obecnie intensywnym systemem chowu, uniemożliwiającym zwierzętom pobieranie żelaza z innych źródeł (np. poprzez rycie w glebie), doprowadza w krótkim czasie do ciężkiej niedokrwistości.