Neurogenne zaburzenia mikcji przejawiają się w postaci bardzo zróżnicowanych objawów czynnościowych: nietrzymania moczu, częstomoczu (pollakisurii), bolesnego oddawania moczu (dysurii). Zespół nietrzymania moczu definiuje się jako trwałą lub przejściową utratę kontroli nad mikcją. Chorobę tę należy odróżniać od częstomoczu, enurezy (bezwiednego nocnego oddawania moczu) i zaburzeń zachowania. Częstomocz charakteryzuje się częstym oddawaniem małych porcji moczu, natomiast dysurię rozpoznaje się wówczas, gdy mikcja jest powolna i towarzyszy jej wysiłek. Pierwsza część artykułu ukazała się w MW 2/2012.

Etiopatogeneza neurogennych zaburzeń mikcji

Wyróżnia się cztery zespoły neurologiczne będące przyczyną nietrzymania moczu, pollakisurii i dysurii u psów:

• zespół pęcherza typu UMNL (upper motor neuron lesion – uszkodzenie górnego neuronu ruchowego)
• zespół pęcherza typu LMNL (lower motor neuron lesion – uszkodzenie dolnego neuronu ruchowego)
• dyssynergie wypieraczowo-zwieraczowe (detrusor sphincter dysynergia – DSD)
• niestabilność pęcherza.

Pęcherz typu UMNL

Obraz kliniczny tej choroby, zwanej również zespołem pęcherza spastycznego lub automatycznego, cechuje się nietrzymaniem moczu przy pełnym pęcherzu i zamkniętym zwieraczu. W aspekcie neurologicznym jest ono teoretycznie wynikiem uszkodzeń rdzenia kręgowego zlokalizowanych powyżej odcinka L1 u psów i L2 u kotów. W praktyce jednak okazuje się, że z uwagi na przewagę napięcia przywspółczulnego nad współczulnym zespół pęcherza typu UMNL jest zawsze związany z uszkodzeniem rdzenia umiejscowionym powyżej poziomu L7 (ryc. 1). Przyczyną zespołu są uszkodzenia w obrębie kory mózgowej, pnia mózgu, móżdżku oraz – zdecydowanie najczęściej – rdzenia kręgowego. Nietrzymanie moczu jest z reguły zaledwie jednym z licznej gamy objawów.