Urologia
Choroby układu moczowego koni. Cz. II. Choroby pęcherza moczowego i cewki moczowej
prof. dr hab. dr h.c. Józef Nicpoń
dr n. wet. Jakub Nicpoń*
dr n. wet. Artur Niedźwiedź
Choroby pęcherza moczowego i cewki moczowej u koni występują rzadko. W pracy omówiono przyczyny, objawy, rozpoznawanie i leczenie takich chorób pęcherza moczowego jak zapalenie, porażenie, przemieszczenie, pęknięcie i nowotwory oraz zapalenie cewki moczowej i kamica moczowa.
Summary
Urinary system diseases in the horse. Part 2. Diseases of the bladder and urethra
Diseases of the bladder and urethra in horses are relatively rare. This article discusses the causes, symptoms, diagnosis and treatment of diseases such as cystitis, bladder paralysis, dislocation and rupture, as well as urethritis and urolithiasis.
Key words: horse, bladder, ureters, urethra, urine
Zapalenie pęcherza moczowego (cystitis s. cystitis vesicae urinarie)
Zapalenie pęcherza moczowego występuje rzadko. Ze względu na przebieg dzielimy je na ostre i przewlekłe, a ze względu na zmiany anatomopatologiczne na nieżytowe, krwotoczne i ropne.
Przyczyny
Jest opisywane w USA jako pierwotne zapalenie po zatruciu trawą sudańską (19).
Najczęstszymi przyczynami nieżytowego zapalenia są zakażenia bakteryjne przeniesione drogą krwionośną lub w czasie cewnikowania oraz podrażnienia przez zalegający mocz w wyniku porażenia pęcherza moczowego powstałego na skutek zapalenia ogona końskiego (1, 12).
Przyczynami zapalenia krwotocznego mogą być kamienie, piasek moczowy, zmiażdżenie pęcherza w czasie ciężkich porodów, pęknięcia miednicy oraz uszkodzenie podczas badania przez pochwę lub cewnikowania.
Zapalenie ropne pęcherza występuje w wyniku zakażenia bakteryjnego, do którego dochodzi najczęściej drogą wstępującą. Zapalenie pęcherza moczowego wywołują głównie bakterie: Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, paciorkowce i gronkowce, Corynebacterium renale (17, 25).
Objawy
Objawy w dużym stopniu zależą od rodzaju zapalenia i jego charakteru. Obserwuje się częste oddawanie moczu w małych ilościach, niekiedy bolesne oddawanie moczu i bóle morzyskowe. W ostrych ropnych stanach zapalnych może wystąpić podwyższona temperatura, brak apetytu, leukocytoza. Mocz w zależności od rodzaju zapalenia jest mętny, z domieszką ropy i krwi, ponadto występuje w nim białko, duża liczba krwinek białych, krwinki czerwone, ciałka ropne, nabłonki płaskie z różnych warstw ściany pęcherza, kryształy trójfosforanów amonowo-magnezowych, bakterie; odczyn jest silnie zasadowy.
W badaniu rektalnym można stwierdzić zgrubienie ściany i bolesność pęcherza. W rozpoznaniu przydatne jest USG, cytoskopia oraz wykonanie biopsji i badania histopatologicznego.
